Αλκοολισμός : μια ύπουλη εξάρτηση

Συνήθως αναφερόμαστε πιο έντονα σε θέματα που αφορούν τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και την εξάρτηση από το αλκοόλ την θεωρούμε υποδεέστερης επικινδυνότητας. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια στη κατανάλωση αλκοόλ. 1 στους 5 Ευρωπαίους  πάνω από 15 ετών κάθε εβδομάδα, τουλάχιστον μια φορά κάνει Binge Drinking, δηλαδή καταναλώνει υπερβολική ποσότητα αλκοόλ.

Συνολικά 140.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι εθισμένοι στο αλκοόλ.

Η EUROSTAT διενέργησε έρευνα για την Ελλάδα, η οποία έδειξε ότι 1 τους 3 εφήβους πίνουν τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα, ένα εύρημα πολύ ανησυχητικό.

Αξιοσημείωτο είναι ότι από μια έρευνα που διενεργήθηκε στην Ολλανδία μεταξύ ατόμων ηλικίας 15-25 με στόχο την εύρεση του λόγου για τον οποίο κάποιοι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ, βγήκαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

• Κοινωνικότητα (71%)
• Τους αρέσει η γεύση (51%)
• Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης (12%)
• Προκαλεί μέθη (6%)
• Επειδή το κάνουν όλοι (6%)
• Για να ξεχάσουν τα προβλήματα τους (0%)

Το όριο για να αρχίσει κάποιος να “φλερτάρει” με τον εθισμό στην αιθανόλη, δηλαδή στο αλκοόλ είναι για τις γυναίκες τα 3 ποτά μαζί, ενώ για τους άνδρες τα 4 ποτά μαζί. Αντίστοιχα τα 7 ποτά για τις γυναίκες σε εβδομαδιαία βάση, ενώ για τους άνδρες τα 14 εβδομαδιαίως.

Υπάρχουν πολλά ερωτήματα για το ποια είναι η ασφαλής ποσότητα για την κατανάλωση του αλκοόλ. Η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα, διότι πέρα από τον εθισμό που προκαλεί αλλά και τα κοινωνικά προβλήματα, όπως τα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις και τα προβλήματα υγείας, από το 2018 το αλκοόλ, και μάλιστα τα δυο συστατικά του, η αιθανόλη και η ακεταλδεΰδη, η οποία προέρχεται από τον μεταβολισμό μέσα στον οργανισμό μας, ανήκουν στα καρκινογόνα, και πιο συγκεκριμένα στην πρώτη ομάδα καρκινογόνων της Διεθνούς Υπηρεσίας για την έρευνα κατά του καρκίνου, δίπλα στο πλουτώνιο, στη βενζίνη και στα παράγωγα της, και σε άλλες ουσίες όπως ο αμίαντος ως κατ’ εξοχήν καρκινογόνες.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι καταναλώνουν αλκοόλ στις νυχτερινές εξόδους τους είναι εξαρτημένοι στο αλκοόλ, χωρίς να το γνωρίζουν, διότι υπάρχει αυτή η κοινωνική μάσκα ότι είναι λογικό ένας 20χρονος να καταναλώνει υπερβολική ποσότητα αλκοόλ όταν βγαίνει έξω. Στην πραγματικότητα είναι ένας νέος εξαρτημένος άνθρωπος από το αλκοόλ.

Οι ενδείξεις που δείχνουν πότε ένας άνθρωπος είναι εθισμένος στο αλκοόλ

• Αδυναμία περιορισμού της ποσότητας αλκοόλ που καταναλώνεται.
• Ισχυρή ανάγκη για κατανάλωση αλκοόλ.
• Ανοχή στο αλκοόλ και επακόλουθη ανάγκη κατανάλωσης ολοένα και μεγαλύτερης ποσότητας για την επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος.
• Κατανάλωση αλκοόλ στο σπίτι (χωρίς παρέα, ειδική περίσταση) και απόκρυψη του γεγονότος.
• Στερητικό σύνδρομο με συμπτώματα όπως η ναυτία, η εφίδρωση και τα ρίγη.
• Απώλεια μνήμης όσον αφορά συζητήσεις και ανειλημμένες υποχρεώσεις.
• Συστηματική κατανάλωση σε ορισμένες περιστάσεις και ενόχληση εάν δε τηρείται το «τελετουργικό».
• Ευερεθιστότητα όταν πλησιάζει η συνήθης ώρα κατανάλωσης αλκοόλ, ιδιαίτερα εάν αυτό δεν είναι άμεσα διαθέσιμο.
• Τοποθέτηση αλκοόλ σε περίεργα μέρη του σπιτιού, στο χώρο εργασίας ή στο αυτοκίνητο, έτσι ώστε να μην είναι ορατό.

Τα προβλήματα υγείας αλλά και τα κοινωνικά προβλήματα που επιφέρει η εξάρτηση από το αλκοόλ έχουν σοβαρές επιπτώσεις στον άνθρωπο που είναι εθισμένος, στο φιλικό-κοινωνικό περιβάλλον του αλλά και στο οικογενειακό περιβάλλον του.

Όσον αφορά τα προβλήματα υγείας, ο χρόνιος αλκοολισμός μπορεί να επιφέρει διαταραχές στο μεταβολισμό του ατόμου, στο γαστρεντερικό σύστημα, στο νευρικό σύστημα και στο μυελό των οστών. Μπορεί επίσης να προκαλέσει ενδοκρινολογικά προβλήματα και ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά. Συνήθεις ιατρικές επιπλοκές που συνδέονται με το αλκοόλ είναι: ελλείψεις βιταμινών, μεταβολή στα επίπεδα λίπους και σακχάρου στο αίμα, ηπατίτιδα, κίρρωση του ήπατος, οισοφαγίτιδα( φλεγμονή στον οισοφάγο), γαστρίτιδα (φλεγμονή στην εσωτερική επένδυση του στομάχου, άνοια, διαταραχές στον καρδιακό παλμό.

Όσον αφορά τα κοινωνικά προβλήματα αυτά είναι τα εξής:

• Παραβατικές συμπεριφορές (τροχαία ατυχήματα λόγω μέθης, σεξουαλικές επιθέσεις, απουσίες και εγκατάλειψη ίσως του σχολείου από τους εφήβους). Βρετανική και Ολλανδική έρευνα έδειξε ότι άνω του 50% των παιδιών και των έφηβων με παραβατικές συμπεριφορές είχαν καταναλώσει οινοπνευματώδη.
• Δυσλειτουργία στην οικογένεια του εθισμένου ατόμου: επιπτώσεις στην/στον σύζυγο και στα παιδιά με αποτέλεσμα το διαζύγιο. Σεξουαλικές δυσλειτουργίες που δυσκολεύουν τη σεξουαλική ζωή του αλκοολικού ατόμου.
• Κοινωνικά και εργασιακά προβλήματα όπως δυσκολίες και απουσίες στην εργασία, περιορισμός της λειτουργικότητας του αλκοολικού ατόμου με αποτέλεσμα να μην εξελίσσεται, να υποβαθμίζεται  εργασιακά ή να απολύεται ή να έχει δυσκολίες στην ανεύρεση εργασίας.
• Παραπτωματικότητα: τα 2/3 των ατόμων που συλλαμβάνονται να οδηγούν σε κατάσταση μέθης, είναι αλκοολικοί. Άλλες επιπτώσεις του αλκοολισμού είναι τα εργατικά ατυχήματα ,κλοπές, ληστείες, επιθετικότητα. Σαν αποτέλεσμα αυτών τα αλκοολικά άτομα έχουν δοσοληψίες με τον νόμο, παραπομπές σε δικαστήρια, εγκλεισμούς σε σωφρονιστικά ιδρύματα.

Το άτομο που είναι εθισμένο στο αλκοόλ θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή την εξάρτηση. Δεν θα πρέπει να φοβηθεί να ζητήσει βοήθεια. Υπάρχουν δημόσιοι φορείς στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί, όπως το Δρομοκαΐτειο ή το Δαφνί τα οποία διαθέτουν ειδικές μονάδες. Επίσης υπάρχει και το ΚΕΘΕΑ όπως επίσης και κοινότητα των Ανώνυμων Αλκοολικών, η οποία παρέχει σημαντική υποστήριξη στην αντιμετώπιση της εξάρτησης από το αλκοόλ.Οι ειδικοί που βρίσκονται εκεί θα τους βοηθήσουν να απεξαρτηθούν από το αλκοόλ αλλά και να επανενταχθούν στην κοινωνία.

Το στάδιο της αποτοξίνωσης είναι πάρα πολύ δύσκολο, γι’ αυτό το λόγο το οικογενειακό αλλά και το φιλικό περιβάλλον του αλκοολικού ατόμου θα πρέπει να είναι αρκετά υποστηρικτικό και όχι πιεστικό ή χειριστικό.

Το αλκοολικό άτομο θα παρουσιάσει αλκοολικό σύνδρομο στέρησης, το οποίο είναι ένα σύνολο σωματικών και ψυχικών συμπτωμάτων που προκαλείται από τη διακοπή της λήψης του αλκοόλ ( ή την ελάττωση του). Τα στερητικά συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια, όπως ναυτία, σωματικός πόνος, διάρροια, δυσκολία στον ύπνο, εφίδρωση, άγχος και τρέμουλο και διαρκούν συνήθως 3-5 μέρες ή πιο σοβαρά όπως παραισθήσεις, επιληπτικές κρίσεις, έντονη επιθυμία για αλκοόλ, σύγχυση, πυρετός, γρήγορος καρδιακός παλμός, υψηλή αρτηριακή πίεση και παραλήρημα.

 Ένας άνθρωπος που είναι εθισμένος στο αλκοόλ μπορεί να τα καταφέρει και να απεξαρτηθεί, φυσικά με την κατάλληλη θεραπεία και με τη βοήθεια ειδικών.

Όπως έλεγαν και Αρχαίοι υμών πρόγονοι “Παν μέτρον άριστον”. Σίγουρα θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα καταναλώσουμε αλκοόλ, αλλά θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί έτσι ώστε να μην καταναλώσουμε υπερβολική ποσότητα αλκοόλ, διότι θα εθιστούμε στην αιθανόλη, δηλαδή στο αλκοόλ και οι επιπτώσεις αυτού του εθισμού θα είναι καταστροφικές και για εμάς αλλά και για τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν.



Γράφει ο George James

Πηγές:

- Αλκοόλ: Ο Ψυχίατρος Δημ. Παπαδημητριάδης στο "AnnitaGR", E

- To αλκοόλ γράφει στον εγκέφαλο: Ο ψυχίατρος Δημ. Παπαδημητριάδης στον ΑΝΤ1