Η αξία της ενσυναίσθησης στη ζωή μας

 

Στις μέρες μας ακούμε όλο και περισσότερο για την ενσυναίσθηση. Αλλά τι ακριβώς είναι η ενσυναίσθηση;

Στις κοινωνικές επιστήμες ο όρος ενσυναίσθηση δηλώνεται με τον όρο εμπάθεια με τον οποίο «καλείται η κατανόηση της συμπεριφοράς ενός άλλου με βάση τη βίωση και συμπεριφορά του ίδιου του ατόμου».

 Ο όρος εμπάθεια είναι μετάφραση του γερμανικού όρου Einfühlung. Ο όρος Einfühlung μπήκε στο λεξιλόγιο της αγγλόφωνης κοινωνιοψυχολογίας με τον εξελληνισμένο όρο empathy. Όμως, ο τεχνικός αυτός ψυχολογικός όρος προσκρούει στα ελληνικά με την κοινή σημασία της λέξεως εμπάθεια που σημαίνει το σφοδρό πάθος, ακόμη και μίσος από το οποίο κατέχεται κανείς και το οποίο συνοδεύει τους λόγους και τις πράξεις του. Για το λόγο αυτό και αποδόθηκε ο όρος ως ενσυναίσθηση. Τα συστατικά της λέξης αποτελούνται από τις λέξεις εν, συν και αίσθηση, υποδηλώνοντας την επέκταση της αίσθησης του ατόμου πέρα από τον εαυτό του. Η ενσυναίσθηση στην ψυχοθεραπεία νοείται ως η στάση και η έκφραση ενός ατόμου απέναντι σε κάποιο άλλο, έχει δηλαδή διαπροσωπικό χαρακτήρα. Ενώ, όμως, αναπτύχθηκε ως εργαλείο της ψυχοθεραπείας, σύντομα αγκαλιάστηκε και από άλλες επιστήμες, αφού αναγνωρίστηκαν οι δυνατότητές της σε όλες τις μορφές των διαπροσωπικών σχέσεων, σε κάθε κατάσταση, δηλαδή, στην οποία ένας άνθρωπος προσπαθεί να καταλάβει αυτόν που βρίσκεται απέναντί του.

Είναι άξιο προσοχής ότι ο όρος είναι αρκετά καινούργιος στην ελληνική κοινωνιοψυχολογική ορολογία, ούτως ώστε ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης να μην την συμπεριλάβει στο λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας! Ο όρος μοιάζει με τη λέξη συμπάθεια, όμως δεν ταυτίζεται και είναι πέρα από την έννοια αυτή. Η συμπάθεια είναι η προσπάθεια κάποιου, η βαθιά κατανόηση και συμμετοχή στη ψυχική κατάσταση ενός άλλου που πάσχει. Ένας άνθρωπος μπορεί να συμπάσχει βιώνοντας τον ψυχικό πόνο του άλλου, αλλά δεν μπορεί να αντιληφθεί τα συναισθήματα που προκαλούν αυτόν τον πόνο ή απορρέουν από αυτόν. Η έννοια της συμπάθειας περικλείει στοιχεία οίκτου, συλλύπησης και συμφωνίας, τα οποία δεν χαρακτηρίζουν την ενσυναίσθηση. Γενικά στη συμπάθεια η προσοχή του ατόμου στρέφεται στα δικά του συναισθήματα και στην υποτιθέμενη ομοιότητά τους με εκείνα του άλλου χωρίς να χάνει την προσωπική του ταυτότητα, ενώ στην ενσυναίσθηση η προσοχή του ατόμου στρέφεται στα συναισθήματα του άλλου χάνοντας τον εαυτό του. Από την άλλη, η ενσυναίσθηση μπορεί να βοηθήσει στην αιτιολόγηση των πράξεων του άλλου, όχι όμως και στη δικαιολόγησή τους. Προσπαθώντας να βιώσουμε τα συναισθήματα του άλλου μπορούμε να καταλάβουμε πώς οδηγήθηκε σε συγκεκριμένες πράξεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνήσουμε με αυτές.

Συνεπώς, ενσυναίσθηση είναι η συναισθηματική ταύτιση με ένα άλλο άνθρωπο. Η αναγνώριση και η κατανόηση της θέσης, του συναισθήματος, των σκέψεων ή της κατάστασης κάποιου άλλου ανθρώπου. Όποιος χρησιμοποιεί την ενσυναίσθηση μπορεί να αναγνωρίσει, να αντιληφθεί και να αισθανθεί αυτό που αισθάνεται ένας άλλος άνθρωπος. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να βάλει τον εαυτό του στη θέση του άλλου, να κατανοήσει τη συμπεριφορά του και να αναγνωρίσει τα κίνητρά της. Να δει δηλαδή τον κόσμο μέσα από τα μάτια του άλλου. Στην ψυχολογία η λέξη ‘’ενσυναίσθηση’’ χρησιμοποιείται με τρεις διακριτές έννοιες: α) αντιλαμβάνομαι τα συναισθήματα του άλλου, β) αισθάνομαι αυτό που αισθάνεται και ο άλλος και γ) αντιδρώ συμπονετικά στη στενοχώρια του άλλου. Αυτές οι τρεις εκδοχές φαίνονται να περιγράφουν μια αλληλουχία: σε προσέχω, σε συμπονώ, γι’ αυτό και ενεργώ για να σε βοηθήσω. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο επικοινωνίας. Δυστυχώς, όμως, ενώ πρόκειται για μια ικανότητα που διαθέτουμε όλοι οι άνθρωποι, οι περισσότεροι την αγνοούμε και γι’ αυτό παραμένει αναξιοποίητη.

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί όροι μεταξύ των ερευνητών που να περιγράφουν την ενσυναίσθηση, όπως είναι η ‘’ταύτιση’’, η ‘’διείσδυση’’ και η ‘’υιοθέτηση’’, όμως όλοι οι ερευνητές αναφέρονται σε διαδικασίες κατά τις οποίες το άτομο προσπαθεί να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου. Η ενσυναίσθηση συνιστά μια πολυσύνθετη διαδικασία. Αφορά την προσπάθεια ενός ατόμου να κατανοήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την εμπειρία ενός άλλου, είτε πρόκειται για συμπεριφορά, είτε για συναίσθημα, είτε για διανοητική κατάσταση, είτε για πλαίσιο αναφοράς. Η ενσυναίσθηση με λίγα λόγια λειτουργεί ως αντίδοτο στο μίσος, γιατί επιδιώκει να κατανοήσει τον άλλο τόσο βαθιά, σαν να ήταν μέσα του. Για να βιώσει κανείς τα συναισθήματα του άλλου δεν χρειάζονται πολλά. Με ένα απλό άγγιγμα, με μια κίνηση του κεφαλιού, με ένα χάδι ή ακόμη, και με την απόλυτη σιωπή μπορεί να επιτευχθεί η ενσυναίσθηση. Η ενσυναίσθηση παίζει τον κεντρικό ρόλο στην παροχή φροντίδας, η οποία άλλωστε επικεντρώνεται στην ανταπόκριση στις ανάγκες των άλλων παρά στις δικές μας συναισθηματικές ανάγκες. Η συμπόνια, ένας πολύ σπουδαίος όρος, εμφανίζεται καθημερινά με διάφορες μορφές ως απλή διαθεσιμότητα, ως ευαισθησία ή ως ανταπόκριση, όλα σημάδια μιας καλής γονεϊκής φροντίδας ή φιλικής σχέσης.

Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ενσυναίσθηση μας;

-Καλλιεργούμε την περιέργεια μας για τους ξένους: Οι άνθρωποι με ενσυναίσθηση έχουν μια ακόρεστη περιέργεια για τους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν. Θα μιλήσουν σε έναν άνθρωπο που κάθεται δίπλα τους στο λεωφορείο, έχουν διατηρήσει αυτή την φυσική περιέργεια που όλοι έχουμε ως παιδιά, αλλά πολλοί άνθρωποι την χάνουν μεγαλώνοντας. Πιστεύουν ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι πιο ενδιαφέροντες από τον εαυτό τους αλλά δεν τους ανακρίνουν και δείχνουν το ενδιαφέρον τους.

Η περιέργεια ενισχύει την ενσυναίσθηση μας όταν μιλάμε σε ανθρώπους πέρα από το συνήθη κοινωνικό μας κύκλο, καθώς συναντάμε εμπειρίες και απόψεις πολύ διαφορετικές από τις δικές μας. Η περιέργεια είναι σημαντική και για εμάς, είναι συστατικό κλειδί που ενισχύει την ικανοποίηση μας από τη ζωή. Και είναι χρήσιμη για την αντιμετώπιση της χρόνιας μοναξιάς.

Η καλλιέργεια της περιέργειας απαιτεί πολλά περισσότερα από μια απλή συζήτηση για τον καιρό. Σημαίνει ότι κάνουμε προσπάθεια να κατανοήσουμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός άλλου ανθρώπου. Καθημερινά συναντάμε αγνώστους και για αυτό χρειάζεται να ανοίγουμε μια συζήτηση με έναν άγνωστο μια φορά την εβδομάδα. Σίγουρα για αυτό χρειάζεται αρκετό κουράγιο.

Η μετάβαση από την κριτική στην περιέργεια είναι ένα σημαντικό βήμα για τον κάθε άνθρωπο που θέλει να ενισχύσει την ενσυναίσθησή του. Είτε πρόκειται για φίλους, ή απολύτως αγνώστους ανθρώπους, συχνά τους κρίνουμε με βάση τις υποθέσεις μας. Αλλά μπορούμε να μάθουμε να καλλιεργούμε την περιέργειά μας, η εναλλαγή από την σκέψη ότι γνωρίζουμε τι συμβαίνει στην ειλικρινή αμφιβολία για όσα συμβαίνουν. Η νοητική μετατόπιση είναι λεπτή, αλλά μπορεί να αλλάξει την οπτική μας σε μεγάλο βαθμό. Όλοι μας κάνουμε υποθέσεις για τους άλλους και βάζουμε ταμπέλες, οι οποίες μας αποτρέπουν να εκτιμήσουμε την μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Καλό να αφήνουμε στην άκρη τις προκαταλήψεις και να ανακαλύπτουμε όσα μας ενώνουν με τους άλλους ανθρώπους και όχι όσα μας χωρίζουν.

 Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι το εξής: Πηγαίνετε στο σούπερ μάρκετ, και ανάμεσα σε εσάς και στο αγαπημένο σας γάλα είναι ένα παιδάκι σε ξέσπασμα. Η μαμά του φαίνεται να έχει χάσει τον έλεγχο και στέκεται εκεί, χωρίς να κάνει και πολλά πράγματα.

“Κριτική”: Είναι μια κακή μητέρα. Το παιδί της συμπεριφέρεται σαν σίφουνας, και δεν μπορεί να κάνει τίποτε! Μερικοί άνθρωποι δεν πρέπει να κάνουν παιδιά μέχρι να είναι έτοιμοι.

“Περιέργεια”: Αυτή η μαμά δεν κάνει τίποτε ενώ το παιδί της είναι σε κρίση. Τι συμβαίνει; Μπορεί να νιώθει κούραση, να μην έχει κοιμηθεί; Ίσως να χρειάζεται μια μεγάλη αγκαλιά και την επιβεβαίωση ότι όλα θα πάνε καλά;

 Μόνο μια δόση “περιέργειας” είναι αρκετή για να βοηθήσετε την μητέρα να τελειώσει τα ψώνια της. Βλέπετε πως η εναλλαγή στην περιέργεια είναι ένας διακόπτης που από τις απλές υποθέσεις μας οδηγεί στη σκέψη και βοηθά στην ενίσχυση της ενσυναίσθησης.

-Δοκιμάζουμε καινούργια πράγματα: Πιστεύετε ότι η αναρρίχηση στα χιονισμένα βουνά και η ελεύθερη πτώση είναι κάτι δύσκολο; Τότε είναι ανάγκη να δοκιμάσετε την βιωματική ενσυναίσθηση, η οποία αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση και προσφέρει την μεγαλύτερη επιβράβευση. Καλό είναι να περπατήσουμε με τα παπούτσια του άλλου πριν του κάνουμε κριτική.

Για παράδειγμα, ένα άνθρωπος που έχει υπηρετήσει αρκετά χρόνια στην αστυνομία μπορεί να θέλει να ανακαλύψει πως είναι να ζει κάποιος στο περιθώριο. Θέλει να κατανοήσει πλήρως την κατάστασή αυτών των ανθρώπων και έτσι ξεκινά την περιπλάνηση του στις κακόφημες γειτονιές. Αυτό το ταξίδι οδηγεί στην αλλαγή των πεποιθήσεων, των προτεραιοτήτων και των σχέσεων. Όχι μόνο συνειδητοποιεί ότι οι άστεγοι άνθρωποι δεν είναι “κακοί” αλλά δημιουργεί νέες φιλίες , βλέπει την κοινωνική ανισότητα. Επίσης συνειδητοποιεί ότι η ενσυναίσθηση δεν κάνει καλό σε αυτόν, αλλά είναι καλή για αυτόν.

Μπορεί ο καθένας μας να κάνει τα δικά του πειράματα στην καθημερινότητα. Τις επόμενες διακοπές σας μπορείτε να προσφέρετε εθελοντική εργασία σε περιοχές και χώρες που το έχουν ανάγκη.

-Ακούμε ενεργά: Υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά ενός συνομιλητή με ενσυναίσθηση. Το ένα είναι η τέχνη της ενεργητικής ακρόασης, η δεξιότητα του να ακούει το άλλο άτομο, να κατανοεί τα συναισθήματά του και τις ανάγκες του την παρούσα στιγμή. Οι άνθρωποι με ενσυναίσθηση ακούνε προσεκτικά και κάνουν ότι μπορούν για να κατανοήσουν τη συναισθηματική τους κατάσταση και τις ανάγκες του άλλου, είτε είναι ένας φίλος που μόλις διαγνώστηκε με καρκίνο ή η σύντροφος που είναι πιεσμένη επειδή δουλεύει μέχρι αργά.

Φυσικά, η ενεργητική ακρόαση δεν είναι αρκετή από μόνη της. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι να είμαστε ανοιχτοί, δεκτικοί στην επικοινωνία.  Είναι ζωτικής σημασίας να δείχνουμε τα συναισθήματά μας ώστε να δημιουργήσουμε ένα δυνατό δεσμό ενσυναίσθησης.

 Η ενσυναίσθηση είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης, και στην καλύτερη περίπτωση στηρίζεται στην αμοιβαία συναισθηματική κατανόηση, και στην ανταλλαγή σημαντικών πεποιθήσεων και εμπειριών. Για παράδειγμα, όταν ένα άτομο μιλάει για ιστορίες με αγαπημένα του πρόσωπα που έχει πλέον χάσει (πένθος), συνειδητοποιεί ότι εκεί έξω υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν τον ίδιο πόνο, και αυτό είναι παρηγορητικό.

-Εμπνέουμε την κοινωνική αλλαγή: Τυπικά υποθέτουμε ότι η ενσυναίσθηση συμβαίνει σε ατομικό επίπεδο, αλλά μπορεί να είναι και ένα μαζικό φαινόμενο που θα φέρει ουσιαστικές κοινωνικές αλλαγές.

Απλά σκεφτείτε τις κινήσεις εναντίον της δουλείας τους προηγούμενους αιώνες. Οι υπέρμαχοι της κατάργησης της δουλείας εναπόθεσαν τις ελπίδες τους όχι σε εμπνευσμένα κείμενα αλλά στην ανθρώπινη ενσυναίσθηση. Έκαναν ότι μπορούσαν για να κατανοήσουν οι άνθρωποι ότι υπάρχει πολύς πόνος εκεί έξω.

Η ενσυναίσθηση πιθανότατα θα ανθίσει αν βάλουμε το σπόρο στα παιδιά μας. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να μάθουν την δύναμη της συναισθηματικής νοημοσύνης και έτσι να μπει ένα τέλος στο bullying.

Πέρα από την εκπαίδευση, η μεγάλη πρόκληση είναι να κατανοήσουμε πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μειώσει την ενσυναίσθηση.

 -Αφήνουμε την ενσυναίσθηση να μας καθοδηγήσει: Οι άνθρωποι με ενσυναίσθηση κάνουν πολύ περισσότερα από το να συμπάσχουν απλά με τους άλλους. Είναι ανάγκη να δείχνουμε ενσυναίσθηση σε ανθρώπους με τους οποίους δεν έχουμε τις ίδιες πεποιθήσεις ή κατά κάποιο τρόπο είμαστε ακόμα και εχθροί.

Ο εικοστός αιώνας ήταν η εποχή της ενδοσκόπησης, στην οποία η αυτοβελτίωση και η ψυχοθεραπεία ήταν ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε βαθιά τον εαυτό μας. Τον εικοστό πρώτο αιώνα είναι η εποχή της ενσυναίσθησης, στην οποία ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας όχι μόνο μέσα από ενδοσκόπηση αλλά και με το ενδιαφέρον μας για τις ζωές των άλλων.

Χρειαζόμαστε την ενσυναίσθηση για να οδηγηθούμε σε μια νέα μορφή επανάστασης για τις ανθρώπινες σχέσεις.

Τι δεν είναι η ενσυναίσθηση

Αν και είναι παρεμφερής, η έννοια «συμπάσχω» δεν είναι συνώνυμη της ενσυναίσθησης. Ένα άτομο μπορεί να συμπάσχει βιώνοντας, για παράδειγμα, τον ψυχικό πόνο του άλλου, αλλά μπορεί κάλλιστα να μην αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα που προκαλούν αυτόν τον πόνο ή απορρέουν από αυτόν. Αντίθετα, ένα άτομο που διακρίνεται για την ενσυναίσθησή του μπορεί πιο εύκολα και να συμπάσχει την ίδια στιγμή, βιώνοντας όχι μόνο τα συναισθήματα αλλά και την ψυχική οδύνη που σχετίζεται με αυτά.Η ενσυναίσθηση δεν είναι έκφραση καλοσύνης. Μπορεί κάποιος να δείχνει γενικά καλοσύνη προς τους άλλους, χωρίς όμως να κάνει την προσπάθεια να καταλάβει τα συναισθήματά τους.

Η ενσυναίσθηση μπορεί να μας βοηθήσει να αιτιολογήσουμε όχι όμως και να δικαιολογήσουμε τις πράξεις των άλλων. Προσπαθώντας να βιώσουμε τα συναισθήματα του άλλου μπορούμε να καταλάβουμε πώς οδηγήθηκε σε συγκεκριμένες πράξεις. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να συμφωνήσουμε με αυτές τις πράξεις.

Ας υποθέσουμε ότι βλέπουμε έναν άπορο να κάνει μια βίαιη πράξη για να μπορέσει να τραφεί. Μπορούμε να βιώσουμε την απελπισία του και, κατ’ επέκταση, να καταλάβουμε τα κίνητρά του, αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να σκεφτούμε ότι αυτό το άτομο θα μπορούσε να εξετάσει και άλλες, όχι βίαιες, εναλλακτικές λύσεις.

Η ενσυναίσθηση στην καθημερινή μας ζωή

 

Ψυχοθεραπεία

Αν και υφίστατο ως φιλοσοφική έννοια, η ενσυναίσθηση αναπτύχθηκε παράλληλα με την επιστήμη της Ψυχοθεραπείας. Σημαντική προσφορά στην κατανόησή της παρείχαν οι H. Kohut, C. Rogers και D. Fairbairn.Ο H. Kohut ήταν ο πρώτος ψυχοθεραπευτής που εντόπισε τη σημασία της ενσυναίσθησης.

Ο C. Rogers περιέγραψε την ενσυναίσθηση ως «την ικανότητα του θεραπευτή να καταλαβαίνει το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς του πελάτη με ακρίβεια και με τα συναισθηματικά και νοητικά στοιχεία που εμπεριέχονται σαν να ήταν ο θεραπευτής το ίδιο το άτομο, αλλά χωρίς ταυτόχρονα αυτός να χάνει την ιδιότητα του». Άλλοι θεραπευτές περιέγραψαν αυτή τη διαδικασία ως μια συνεχή νοητική μετακίνηση του θεραπευτή από τη θέση του σε εκείνη του πελάτη του μέσα σε δευτερόλεπτα. Σε αυτή την περίπτωση ο θεραπευτής δεν παρέχει τις υπηρεσίες του, αλλά είναι μόνο ένας άνθρωπος που συμπάσχει με τον πελάτη του, χωρίς να μπορεί να τον βοηθήσει.

Ο C. Rogers ήταν επίσης ο πρώτος θεραπευτής που εισήγαγε το θεραπευτικό εργαλείο «σαν να», περιγράφοντας ότι ο θεραπευτής πρέπει να βιώσει τα συναισθήματα του πελάτη του «σαν να» ήταν δικά του, διατηρώντας ταυτόχρονα απόσταση από αυτά.

Η ενσυναίσθηση δεν είναι μια απλή αντανάκλαση των λεγομένων του πελάτη κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Απαιτεί συνεχή προσπάθεια από την πλευρά του θεραπευτή στη διαδικασία κατανόησης και βίωσης των συναισθημάτων που συνοδεύουν το υλικό που φέρνει ο πελάτης στη θεραπεία. Πολύ συχνά αυτά τα συναισθήματα δεν έχουν γίνει αντιληπτά σε συνειδητό επίπεδο από τον θεραπευόμενο. Αποτελεί λοιπόν αποστολή του θεραπευτή να τα εντοπίσει και να τα φέρει στην επιφάνεια.

Ιατρική

Στην Ιατρική η σχέση του γιατρού με τον ασθενή του βελτιώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Επιτρέπει στον ασθενή να αισθανθεί ότι έχει γίνει κατανοητός, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η εμπιστοσύνη του προς το γιατρό του. Αυτό οδηγεί σε καλύτερη συνεργασία και υπακοή στο θεραπευτικό σχήμα.

Ο γιατρός που λειτουργεί με ενσυναίσθηση καταλαβαίνει καλύτερα τον ασθενή του, κάνει τις κατάλληλες ερωτήσεις και μπορεί να πάρει πληρέστερο ιστορικό. Πολλές ιατρικές σχολές στις ΗΠΑ, όπως αυτή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, έχουν προσθέσει στο πρόγραμμα των σπουδών τους σεμινάρια στα οποία διδάσκουν την επικοινωνία με ενσυναίσθηση.

Εκπαίδευση

Στην εκπαίδευση βελτιώνει τη σχέση δασκάλου – μαθητή, με αποτέλεσμα καλύτερες συνθήκες μάθησης. Καταλαβαίνοντας τα συναισθήματα του μαθητή του, ο δάσκαλος μπορεί να τον πλησιάσει καλύτερα, μεταδίδοντάς του γνώση και πετυχαίνοντας μεγαλύτερη συνεργασία μαζί του.

Επικοινωνία & επιχειρήσεις

Οι περισσότεροι ειδικοί στο χώρο της επικοινωνίας και των επιχειρήσεων τονίζουν τη σημασία της ενσυναίσθησης στην κατανόηση της θέσης και των συναισθημάτων των ανθρώπων γύρω τους. Τονίζουν ότι η στιγμιαία απομάκρυνση από τα δικά μας συναισθήματα αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία δημιουργικών σχέσεων.

Στο βιβλίο του Προγραμματισμένοι να Νοιάζονται (Wired to Care), ο Dev Patnaik υποστηρίζει ότι η έλλειψη ενσυναίσθησης στις μεγάλες επιχειρήσεις συνιστά μείζον ελάττωμα. Όπως υπογραμμίζει, λόγω έλλειψης ενσυναίσθησης τα υψηλόβαθμα στελέχη παίρνουν αποφάσεις που ουσιαστικά βασίζονται στη διαίσθησή τους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα συγκεκριμένα στελέχη στηρίζονται μόνο σε ποσοτικές και όχι σε ποιοτικές έρευνες αγοράς, που δείχνουν καλύτερα αυτό που επιθυμεί η πιθανή πελατεία τους.

Ο Patnaik παρουσιάζει ως παραδείγματα επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν την ενσυναίσθηση στη χάραξη της στρατηγικής τους τη Nike, τη Harley-Davidson και την IBM. Υποστηρίζει ότι αυτές οι συγκεκριμένες, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές τους, εντοπίζουν τις ευκαιρίες πιο εύκολα και προσαρμόζονται πιο γρήγορα σε καινούριες συνθήκες.

 

Γράφει ο George James

Πηγές:

- Ενσυναίσθηση: τι είναι και πως να την αυξήσετε

- Ενσυναίσθηση: H άγνωστη δύναμη της επικοινωνίας