Oppenheimer: Η πραγματική ιστορία του J. Robert Oppenheimer

 

Ο Oppenheimer μνημονεύεται περισσότερο ως ο «πατέρας της ατομικής βόμβας» και ήταν ο φυσικός υπεύθυνος για το Manhattan Project, το όνομα που δόθηκε στο άκρως απόρρητο έργο που ανέπτυξε τα όπλα που χρησιμοποιούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να καταστρέψει τις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι, το 1945. Η πορεία του προς τη δημιουργία της βόμβας χαράχθηκε στην παιδική του ηλικία, όταν ο Oppenheimer αποδείχθηκε ότι ήταν επιστημονικά προικισμένος και προηγμένος πολύ πέρα ​​από τα χρόνια του.

Ως επιφυλακτικός και στοχαστικός άνθρωπος, ο Oppenheimer δεν μοιραζόταν πάντα ελεύθερα τις εσωτερικές του λειτουργίες. Μίλησε για τη βαρύτητα της ατομικής βόμβας μετά τις δύο εκρήξεις και τα επόμενα χρόνια αντιτάχθηκε ανοιχτά στην ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου για χρήση κατά της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Η τελευταία επιλογή σήμαινε ότι ερευνήθηκε ως συμπαθής του κομμουνιστή, μια κατηγορία που ο Oppenheimer αρνήθηκε.

Η πορεία του Oppenheimer προς την ατομική βόμβα και τα συναισθήματά του για τη χρήση της είναι τόσο καθηλωτικά όσο και καταστροφικά.

Ποιος ήταν ο J. Robert Oppenheimer;

Ο Julius Robert Oppenheimer εισήχθη στο Manhattan Project αμέσως μετά την έναρξή του το 1942. Ενώ ο Πρόεδρος Roosevelt εξέφρασε κάποιο δισταγμό, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το έργο για να εξερευνήσουν την κατασκευή μιας ατομικής βόμβας κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.

Όπως αναφέρει το Εθνικό Μουσείο Πυρηνικής Επιστήμης και Ιστορίας, ο Οπενχάιμερ, ήδη διάσημος θεωρητικός φυσικός εκείνη την εποχή, υπηρέτησε ως διευθυντής του Εργαστηρίου του Λος Άλαμος καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου. Τελικά του δόθηκε το παρατσούκλι «πατέρας της ατομικής βόμβας» αφού τέθηκε υπεύθυνος τόσο για την έρευνα όσο και για το σχεδιασμό του καταστροφικού όπλου.

Ο Oppenheimer γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1904 και κέρδισε τη φήμη για ακαδημαϊκό ταλέντο νωρίς στη ζωή του. Μέχρι τα 10 του χρόνια, ο Οπενχάιμερ σπούδαζε φυσική και χημεία. Σε ηλικία 12 ετών, η Ορυκτολογική Λέσχη της Νέας Υόρκης του ζήτησε να μιλήσει στη συνάντηση της ομάδας χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι δεν ήταν ακόμη έφηβος. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ σε ηλικία 22 ετών αφού τελείωσε το πτυχίο του σε τρία χρόνια.

Ο Οπενχάιμερ πήγε τελικά στην Ευρώπη για να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και αργότερα στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν. Αν και μια σκηνή στο Oppenheimer δείχνει τον νεαρό θεωρητικό φυσικό να δηλητηριάζει ένα μήλο στο γραφείο του καθηγητή του στο Κέμπριτζ με κυανιούχο κάλιο μόνο για να διορθώσει το λάθος του την επόμενη μέρα, είπε ο εγγονός του Oppenheimer , Charles. To TIMES αναφέρει το περιστατικό είναι αναληθές. «Δεν υπάρχει κανένα αρχείο που να προσπαθεί να σκοτώσει κάποιον», είπε ο Charles στο δημοσίευμα. “Αυτή είναι μια πραγματικά σοβαρή κατηγορία και είναι ιστορική αναθεώρηση. Δεν υπάρχει ούτε ένας εχθρός ή φίλος του Robert Oppenheimer που να το άκουσε κατά τη διάρκεια της ζωής του και να το θεώρησε αληθινό».

Ο Oppenheimer συνέχισε για να λάβει Ph.D. πτυχίο υπό τον Max Born, έναν φυσικό που βοήθησε στην ανάπτυξη της θεωρίας της κβαντικής μηχανικής. Επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες και άρχισε να εργάζεται ως σύμβουλος στην Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δίδαξε επίσης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϋ, από το 1929 έως το 1943.

Τον Οκτώβριο του 1942, ο Oppenheimer τέθηκε επικεφαλής αυτού που τότε ήταν γνωστό ως Project Y, ένα εργαστήριο που επικεντρωνόταν στην έρευνα της φυσικής των όπλων. Υπηρέτησε ως διευθυντής των εγκαταστάσεων του Λος Άλαμος από το 1943 έως το 1945 πριν παραιτηθεί.

Είχε ο J. Robert Oppenheimer οικογένεια;

Ο Oppenheimer παντρεύτηκε τη βιολόγο Katharine “Kitty” Oppenheimer (née Puening) το 1940. Η Kitty (Emily Blunt) είχε παντρευτεί τρεις φορές στο παρελθόν: ακύρωσε τον πρώτο της γάμο το 1933. ο δεύτερος σύζυγός της — ο οποίος ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος — πέθανε κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. και ήταν παντρεμένη με τον τρίτο σύζυγό της, Richard Harrison, όταν γνώρισε τον Oppenheimer.

Η Kitty και ο Oppenheimer καλωσόρισαν δύο παιδιά μαζί: τον γιο Peter το 1941 και την κόρη Katherine “Toni” το 1944.

Σύμφωνα με το Εθνικό Μουσείο Πυρηνικής Επιστήμης και Ιστορίας, η Kitty εργάστηκε επίσης στις εγκαταστάσεις του Los Alamos για σύντομο χρονικό διάστημα και ήταν γνωστή για τα δείπνα που έκανε για τις άλλες συζύγους των επιστημόνων στις εγκαταστάσεις. Ήταν η πρώτη και πιο σημαντική έμπιστη φίλη του Oppenheimer σε όλα τα θέματα της ζωής του. Η Kitty πάλεψε επίσης με τον αλκοολισμό και την κατάθλιψη, ειδικά μετά το θάνατο του Oppenheimer το 1967. Πέθανε το 1972 στην Πόλη του Παναμά του Παναμά, μετά από πνευμονική εμβολή.

Πριν γνωρίσει την Kitty, ο Oppenheimer είχε σχέση με τον ψυχίατρο και μέλος του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος Jean Tatlock (Florence Pugh). Οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1936, αν και ο Tatlock τελείωσε τη σχέση τους το 1939. Ωστόσο, ο Oppenheimer και ο Tatlock αναζωπύρωσαν το ειδύλλιό τους κατά τη διάρκεια του γάμου του με την Kitty, με τον φυσικό να επισκέπτεται ακόμη και το Tatlock στο Σαν Φρανσίσκο μέχρι το 1943. Ο Tatlock πέθανε τον Ιανουάριο του 1944.

Τι επινόησε ο J. Robert Oppenheimer;

Ο Oppenheimer εργάστηκε κυρίως στη θεωρητική φυσική και έκανε μια σειρά από συνεισφορές στον τομέα αυτό. Ενώ είναι γνωστός για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας, ο φυσικός ήταν επίσης υπεύθυνος για την ανάπτυξη της προσέγγισης Born-Oppenheimer, η οποία είναι μια μαθηματική προσέγγιση στη μοριακή δυναμική.

Το έργο του πιστώνεται επίσης με την πρόβλεψη μεταγενέστερων ευρημάτων από άλλους επιστήμονες, όπως το νετρόνιο, το μεσόνιο και το αστέρι νετρονίων, εκτός από μια σειρά από θεωρητικές συνεισφορές.

Τι ήταν το Manhattan Project;

Το 1939,επιστήμονες σε όλο τον κόσμο έμαθαν ότι οι επιστήμονες της ναζιστικής Γερμανίας είχαν μάθει πώς να χωρίζουν ένα άτομο ουρανίου. Η διαδικασία είναι γνωστή ως πυρηνική σχάση και απαιτεί ένα νετρόνιο για σύγκρουση με ένα άτομο ουρανίου, το οποίο με τη σειρά του απελευθερώνει μια ποσότητα ενέργειας που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Ως εκ τούτου, η είδηση ​​ανησύχησε κατάλληλα τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, ειδικά αν σήμαινε ότι οι Ναζί θα αναπτύξουν τα δικά τους ατομικά όπλα.

Ο Albert Einstein (Tom Conti), ο οποίος έφυγε από τη Ναζιστική Γερμανία, και ο φυσικός Leo Slizard έκαναν ο καθένας βήματα για να μιλήσουν στον Πρόεδρο Roosevelt για τη σοβαρότητα της κατάστασης και να ενθαρρύνουν τον Roosevelt να αναπτύξει ένα πρόγραμμα στις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε οι επιστήμονες να εργαστούν για την ανάπτυξη του δικό του έργο. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεκίνησε το Σχέδιο Μανχάταν το 1942, αν και ο Einstein δεν συμμετείχε στο στρατιωτικό και επιστημονικό έργο. Σύμφωνα με τo Εθνικό Μουσείο Πυρηνικής Επιστήμης και Ιστορίας, το έργο είχε αρχικά την έδρα της στη Νέα Υόρκη, εξ ου και το όνομα, και με επικεφαλής τον υποστράτηγο Leslie Groves (Matt Damon).

Από εκεί κατασκευάστηκαν δύο μυστικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Oak Ridge του Τενεσί και στο Hanford της Ουάσιγκτον, καθώς και ένα εργαστήριο στο Los Alamos του Νέου Μεξικού, όπου ο Oppenheimer ήταν επικεφαλής της έρευνας. Ενώ 120.000 άνθρωποι εργάζονταν στο Manhattan Project, μόνο λίγοι γνώριζαν τον πραγματικό στόχο του έργου στο οποίο συνεισέφεραν.

Γνωστή ως δοκιμή Trinity, η πρώτη ατομική βόμβα δοκιμάστηκε στις 16 Ιουλίου 1945, στην έρημο Jornada del Muerto — περισσότερα από 200 μίλια νότια του Los Alamos. Ο Oppenheimer επέλεξε το κωδικό όνομα Trinity εμπνευσμένο από την ποίηση του John Donne. Τα αποτελέσματα ήταν ένα σοκ για όλους τους εμπλεκόμενους. Τα σπίτια 100 μίλια μακριά μπορούσαν να αισθανθούν την έκρηξη και ένα σύννεφο μανιταριών πετούσε περίπου οκτώ μίλια στον ουρανό.

Μετά το τεστ Trinity, ο Oppenheimer θυμήθηκε αργότερα: «Λίγοι άνθρωποι γέλασαν, λίγοι άνθρωποι έκλαψαν, οι περισσότεροι άνθρωποι ήταν σιωπηλοί». Είπε επίσης περίφημα ότι μια γραμμή από την ινδουιστική γραφή Bhagavad-Gita ήρθε στο μυαλό: «Τώρα, έγινα Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων».

Και επειδή την ιστορία τη γράφουν πάντα οι νικητές, τα όσα ξέραμε για τη χρήση της ατομικής βόμβας, πλέον, έχουν τεθεί υπό πλήρη αμφισβήτηση. Είναι τόσο μεγάλη η αμφισβήτηση που κάνει πολλούς να μιλάνε για το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου που έχει γίνει ποτέ στην Ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο Χίτλερ αυτοκτόνησε τον Απρίλιο του 1945. Η Ναζιστική Γερμανία παραδόθηκε τον Μάη. Οι Ιάπωνες συνέχιζαν να πολεμούν αλλά ήταν ξεκάθαρο πως χάνουν. Είναι γνωστό, πλέον, πως οι Ιάπωνες είχαν μπει ήδη στη διαδικασία να τερματίσουν με κάποιον τρόπο τη συμμετοχή τους στον πόλεμο. Οι Αμερικάνοι το ήξεραν. Ήξεραν, όμως, πως είχαν στα χέρια τους ένα όπλο που έπρεπε να δοκιμάσουν κυρίως για να στείλουν το μήνυμα της παντοκρατορίας τους την επόμενη ημέρα. Χτύπησαν την Ιαπωνία, κοιτάζοντας τη Σοβιετική Ένωση. Πρώτα η Χιροσίμα και έπειτα το Ναγκασάκι «δοκίμασαν» τη νέα φονική τεχνολογία. Θάνατος και όλεθρος.

Στις 17 Αυγούστου ο αηδιασμένος Οπενχάιμερ ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον για να παραδώσει επιστολή στον υπουργό Πολέμου Χένρι Στίμσον, στην οποία εξέφραζε την απέχθειά του και την επιθυμία του να απαγορευτούν τα πυρηνικά όπλα. Για τις υπηρεσίες του ως διευθυντής του Λος Άλαμος, τιμήθηκε με το Μετάλλιο Αξίας από τον πρόεδρο Χάρι Σ. Τρούμαν το 1946. Την στιγμή της βράβευσης, ο Οπενχάιμερ είπε: «Κύριε πρόεδρε, έχω αίμα στα χέρια μου».

Συνολικά οι δύο βόμβες θα αφαιρέσουν περισσότερες από 110.000 ζωές και η ρίψη τους θα σύρει τους Ιάπωνες σε άνευ όρων συνθηκολόγηση. Το Σχέδιο Μανχάταν απασχόλησε περίπου 130.000 χιλιάδες ανθρώπους και κόστισε κοντά στα 2 δισ. δολάρια.

Τι σκέφτηκε ο J. Robert Oppenheimer για την ατομική βόμβα;

Φαίνεται ότι ο Oppenheimer πίστευε στο έργο του, συμπεριλαμβανομένου του έργου που οδήγησε στην τελική έκρηξη ατομικών βομβών πάνω από τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας. Στο βιβλίο του 2012, Robert Oppenheimer: A Life Inside the Center, ο συγγραφέας Jay Monk έγραψε ότι στις 6 Αυγούστου 1945, (όταν έπεσε η πρώτη βόμβα), ο Oppenheimer και οι συνάδελφοί του επιστήμονες φάνηκαν νικητές.

Όπως περιγράφει το βιβλίο, «Σε ενθουσιασμό, ο Oppenheimer είπε στο πλήθος ότι ήταν πολύ νωρίς για να πούμε ποια ήταν τα αποτελέσματα του βομβαρδισμού, αλλά ότι «δεν άρεσε στους Ιάπωνες». Ο Monk πρόσθεσε ότι η μόνη λύπη του Oppenheimer ήταν ότι ήταν ότι «Δεν είχαμε αναπτύξει έγκαιρα τη βόμβα για να τη χρησιμοποιήσουμε εναντίον των Γερμανών».

Η δεύτερη βόμβα κατέστρεψε το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας στις 9 Αυγούστου 1945. Ο Monk έγραψε επίσης ότι ο Πρόεδρος Truman και ο Oppenheimer δεν συμμετείχαν στην απόφαση για την ανάπτυξη του όπλου, καθώς μια προηγούμενη οδηγία που εκδόθηκε στις 24 Ιουλίου του ίδιου έτους είχε ήδη εξουσιοδοτήσει τον Στρατηγό Ο Spaatz να ρίξει τις επόμενες ατομικές βόμβες «μόλις ετοιμαστεί από το προσωπικό του έργου». Την επόμενη μέρα, ο Πρόεδρος Truman εξέδωσε εντολή να σταματήσουν οι ατομικοί βομβαρδισμοί.

Δεν φαίνεται ότι ο Oppenheimer ήταν περήφανος ή χαρούμενος για την ανάπτυξη της δεύτερης βόμβας. Ο Monk έγραψε ότι μια έκθεση του FBI ανέφερε ότι ο φυσικός ήταν «νευρικό ναυάγιο» μετά τα γεγονότα της 9ης Αυγούστου, και επίσης περιγράφηκε ως «απρόθυμος να υποσχεθεί ότι θα μπορούσε να προκύψει πολύ πραγματικό καλό από τη συνέχιση της εργασίας με την ατομική βόμβα».

Τι είπε ο J. Robert Oppenheimer μετά τις πυρηνικές εκρήξεις το 1945;

Ο Oppenheimer άφησε τη θέση του στις εγκαταστάσεις του Λος Άλαμος τον Νοέμβριο του 1945. Στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του, ο Oppenheimer παραδέχτηκε ότι ο αρχικός λόγος που η ομάδα κατασκεύασε τη βόμβα ήταν ότι πιστεύεται ότι η χρήση ενός όπλου αυτής της φύσης μπορεί να ήταν ο μόνος τρόπος για να κερδίσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόλις έγινε σαφές ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να κερδηθεί χωρίς τη χρήση ατομικών όπλων, είπε, ένα διαφορετικό κίνητρο ξεκίνησε.

Όπως το έθεσε ο Oppenheimer, «Μερικοί άνθρωποι, νομίζω, παρακινήθηκαν από την περιέργεια, και δικαίως και κάποιοι από την αίσθηση της περιπέτειας, και δικαίως. Άλλοι είχαν περισσότερα πολιτικά επιχειρήματα και είπαν: «Λοιπόν, γνωρίζουμε ότι τα ατομικά όπλα είναι καταρχήν δυνατά, και δεν είναι σωστό η απειλή της πραγματοποίησής τους να κρέμεται στον κόσμο. Είναι σωστό ο κόσμος να ξέρει τι μπορεί να γίνει στον τομέα του και να το αντιμετωπίσει».

Τελικά, ο Oppenheimer φαινόταν αποφασιστικός σε μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι με την έκρηξη δύο ατομικών βομβών, ο κόσμος έπρεπε να αντιμετωπίσει ένα νέο πρόβλημα. Είπε, «Νομίζω ότι είναι αλήθεια να λέμε ότι τα ατομικά όπλα είναι ένας κίνδυνος που επηρεάζει όλους στον κόσμο, και με αυτή την έννοια ένα εντελώς κοινό πρόβλημα, τόσο κοινό πρόβλημα όσο ήταν για τους Συμμάχους να νικήσουν τους Ναζί. Νομίζω ότι για να αντιμετωπιστεί αυτό το κοινό πρόβλημα πρέπει να υπάρχει πλήρης αίσθηση κοινοτικής ευθύνης. Δεν νομίζω ότι μπορεί να περιμένει κανείς ότι οι άνθρωποι θα συνεισφέρουν στη λύση του προβλήματος μέχρι να συνειδητοποιήσουν την ικανότητά τους να συμμετέχουν στη λύση».

Ήταν κομμουνιστής ο J. Robert Oppenheimer;

Τα χρόνια που ακολούθησαν την έκρηξη δύο ατομικών βομβών ήταν πολιτικά γεμάτα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Oppenheimer διορίστηκε Πρόεδρος της Γενικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και με αυτή την ιδιότητα υποστήριξε κατά της ανάπτυξης μιας βόμβας υδρογόνου.

Εκείνη την εποχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονταν καλά στον Ψυχρό Πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση και η σύσταση του Oppenheimer κατά της δημιουργίας βόμβας υδρογόνου θεωρήθηκε πολιτικά αμφίβολη. Σημειώνεται, ότι ο φυσικός σύντομα παγιδεύτηκε στον Μακαρθισμό και ερευνήθηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Τον Δεκέμβριο του 1953, ο τότε Πρόεδρος της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (και εχθρός του Oppenheimer) Lewis Strauss (Robert Downey Jr.) ενημέρωσε τον φυσικό ότι η άδεια ασφαλείας του είχε ανασταλεί λόγω των υποτιθέμενων δεσμών του με το Κομμουνιστικό Κόμμα και προέτρεψε τον Oppenheimer να παραιτηθεί. (Η ερωμένη του Oppenheimer, Tatlock, ήταν γνωστό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, καθώς και ο αδερφός του Frank Oppenheimer και η κουνιάδα του Jackie. Ο Oppenheimer ήταν επίσης υπό έρευνα ενώ δίδασκε στο Μπέρκλεϋ και κατά τη διάρκεια του Προγράμματος Μανχάταν).

Αντί να παραιτηθεί, ο Oppenheimer ζήτησε ακρόαση για το θέμα, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1954 και διήρκεσε τέσσερις εβδομάδες. Αρκετοί από τους πρώην συναδέλφους του Oppenheimer κατέθεσαν εναντίον του, συμπεριλαμβανομένου του Edward Teller. Τελικά, ο Oppenheimer έχασε την άδεια ασφαλείας του και τελικά του αφαιρέθηκε ο τίτλος.

Το 1962, o Πρόεδρος Kennedy ζήτησε από τον Oppenheimer να έρθει στον Λευκό Οίκο, όπου έλαβε μια συγγνώμη για ό,τι συνέβη. Έλαβε το Βραβείο Enrico Fermi για τα επιστημονικά του επιτεύγματα ένα χρόνο αργότερα.

Και το 2022, η υπουργός Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, Jennifer M. Granholm ακύρωσε την απόφαση της AEC, λέγοντας: «Περισσότερα στοιχεία έχουν έρθει στο φως για την προκατάληψη και την αδικία της διαδικασίας στην οποία υποβλήθηκε ο Δρ Oppenheimer ενώ τα στοιχεία της πίστης και της αγάπης του της χώρας έχουν μόνο περαιτέρω επιβεβαιωθεί», σύμφωνα με τους New York Times.

Πώς πέθανε ο J. Robert Oppenheimer;

Στις 18 Φεβρουαρίου 1967 ο Οπενχάιμερ πέθανε στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ από καρκίνο του λάρυγγα σε ηλικία 62 ετών. Οι στάχτες του σκορπίστηκαν στο νερό στην παραλία Gibney.

Εμπνευσμένη από το βραβευμένο «Ο θρίαμβος και η τραγωδία του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ» των Κάι Μπερντ και Μάρτιν Τζ. Σέργουιν, η ταινία διηγείται τη ζωή και την κληρονομιά του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, του πατέρα της ατομικής βόμβας.

Σε σκηνοθεσία και σενάριο του Κρίστοφερ Νόλαν, το Οπενχάιμερ είναι ένα γυρισμένο σε ΙΜΑΧ επικό θρίλερ που παρασύρει το κοινό με την αγωνιώδη και παράδοξη ιστορία ενός αινιγματικού άντρα που πρέπει να ρισκάρει να καταστρέψει τον κόσμο προκειμένου να τον σώσει.

Οι άνθρωποι πίσω από τους ρόλους

Λούις Στράους (τον ερμηνεύει ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ)

Ο Στράους, ο οποίος αποτελεί τον κύριο αντίπαλο του Οπενχάιμερ στην ταινία, υπήρξε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ο ηγέτης της εκστρατείας για την ανάκληση της άδειας ασφαλείας που είχε ο Οπενχάιμερ, η οποία του έδινε πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Γεννημένος στη Δυτική Βιρτζίνια, εργάστηκε ως πωλητής υποδημάτων από πόρτα σε πόρτα, ως συνεταίρος σε επενδυτική τράπεζα και ως γραφειοκράτης που, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, απασχολήθηκε στην υπηρεσία τροφίμων των Ηνωμένων Πολιτειών για την οποία ήταν υπεύθυνος ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ Χέρμπερτ Χούβερ. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πρόεδρος Χάρι Σ. Τρούμαν διόρισε τον Στράους στην Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, της οποίας τέθηκε επικεφαλής και προώθησε την ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου. Αργότερα, ενώ πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, ο Στράους διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Εμπορίου. Ο κανονικός διορισμός του, όμως, απορρίφθηκε από τη Γερουσία, εν μέρει λόγω της οργής της επιστημονικής κοινότητας για τη συμπεριφορά που είχε επιδείξει απέναντι στον Οπενχάιμερ.

Τζιν Τάτλοκ (την ερμηνεύει η Φλόρενς Πιου)

Ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της περιοχής του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, η Τάτλοκ ήταν μεταπτυχιακή φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής του Στάνφορντ όταν άρχισε να βγαίνει με τον Οπενχάιμερ, το 1936. Τον βοήθησε να έρθει σε επαφή με κομμουνιστές ακτιβιστές και με αυτόν τον τρόπο τροφοδότησε τις αριστερίζουσες συμπάθειές του. Το 1939, έδωσε τέλος στη σχέση της με τον Οπενχάιμερ, αν κι εκείνος συνέχισε να την επισκέπτεται. Την τελευταία τους συνάντηση, τον Ιούνιο του 1943, την παρακολούθησαν πράκτορες του FBI. Το 1944, η Τάτλοκ βρέθηκε νεκρή στο μπάνιο της. Ήταν μόλις 29 ετών, με τους περισσότερους ιστορικούς να καταλήγουν στο ότι επρόκειτο για αυτοκτονία.

Έρνεστ Λόρενς (τον ερμηνεύει ο Τζος Χάρτνετ)

Επιστήμονας βραβευμένος με Νομπέλ, ο Λόρενς γεννήθηκε το 1901 στη Νότια Ντακότα. Αφού πήρε το διδακτορικό του στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ έγινε καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, όπου εφηύρε το κύκλοτρο, μια συσκευή επιτάχυνσης φορτισμένων σωματιδίων, που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της ατομικής βόμβας. Ο Λόρενς ήταν αυτός που σύστησε τον Οπενχάιμερ στο Πρόγραμμα Μανχάταν. Μετά τον πόλεμο, τάχθηκε υπέρ της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων υδρογόνου.

Γουίλιαμ Μπόρντεν (τον ερμηνεύει ο Ντέιβιντ Νταστμάλτσιαν)

Γεννημένος το 1920 στην Ουάσιγκτον, ο Μπόρντεν ήταν απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Γέιλ και της Νομική Σχολής του. Στη συνέχεια εργάστηκε ως νομοθετικός γραμματέας για τον γερουσιαστή του Κονέκτικατ Μπράιεν ΜακΜάχον και το 1949 έγινε διευθυντής προσωπικού στη Μεικτή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του Κογκρέσου. Το 1953, πιθανότατα έπειτα από ενθάρρυνση του Στράους, έστειλε μια επιστολή στον διευθυντή του FBI Τζέι Έντγκαρ Χούβερ, μέσω της οποίας υποδείκνυε ότι «είναι πιο πιθανό από ό,τι απίθανο ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ να αποτελεί πράκτορα της Σοβιετικής Ένωσης». Αυτή η επιστολή διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στο να ξεκινήσει μια ακρόαση κεκλεισμένων των θυρών, η οποία εξέτασε τους κομμουνιστικούς δεσμούς του Οπενχάιμερ –η ακρόαση αποτελεί κομμάτι του στόρι της ταινίας– και οδήγησε στην ανάκληση της άδειας ασφαλείας του.

Έντουαρντ Τέλερ (τον ερμηνεύει ο Μπένι Σαφντί)

Γεννημένος στη Βουδαπέστη, ο Τέλερ απέκτησε το διδακτορικό του στη Φυσική στη Γερμανία και αργότερα του προσφέρθηκε μια θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, ενώ το 1941 πήρε μέσω πολιτογράφησης την αμερικανική υπηκοότητα. Έχοντας αποκτήσει φήμη λόγω της ερευνητικής δουλειάς του πάνω στην πυρηνική ενέργεια, εντάχθηκε στην ομάδα του Οπενχάιμερ στο Λος Άλαμος, όπου εργάστηκε στο τμήμα θεωρητικής φυσικής. Ο Τέλερ ήταν παθιασμένος με την ενέργεια υδρογόνου και την ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου, κάτι που τον οδήγησε σε αντιπαράθεση με άλλα μέλη του Προγράμματος Μανχάταν. Έπειτα από τη σοβιετική δοκιμή ενός ατομικού όπλου που έλαβε χώρα το 1949, ο Τέλερ έγινε βασικός υποστηρικτής της ανάπτυξης βομβών υδρογόνου, με σκοπό να αποκτήσει η Αμερική ένα πλεονέκτημα κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Αργότερα, στην κεκλεισμένων των θυρών ακρόαση, κατέθεσε εναντίον του Οπενχάιμερ, όπου είπε: «Αισθάνομαι ότι θα προτιμούσα να δω τα ζωτικά συμφέροντα αυτής της χώρας να βρίσκονται σε χέρια που καταλαβαίνω καλύτερα και, συνεπώς, τα εμπιστεύομαι περισσότερο».

Τι ακριβώς ισχύει για τις επίσημες ακροάσεις που παρουσιάζονται στην ταινία;

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από δύο επίσημες ακροάσεις. Τη μία, που λαμβάνει χώρα το 1954, τη βλέπουμε έγχρωμη, ενώ την άλλη, του 1959, ασπρόμαυρη. Η πρώτη ήταν μια μυστική συνεδρίαση που διήρκεσε τέσσερις εβδομάδες. Κατά τη διάρκειά τους, η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εξέτασε αν θα ανακαλούσε ή όχι την άδεια ασφαλείας του Οπενχάιμερ. Δεδομένου ενός διάχυτου φόβου για τις τεχνολογικές εξελίξεις που λάμβαναν χώρα στη Σοβιετική Ένωση, έγιναν φύλλο και φτερό οι πιθανές διασυνδέσεις του Οπενχάιμερ με την Αριστερά. Η δε επιστολή του Μπόρντεν προς τον Χούβερ αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Όταν ο πρόεδρος της επιτροπής, Στράους, ενημέρωσε τον Οπενχάιμερ ότι η άδεια ασφαλείας του είχε ανασταλεί, ο Οπενχάιμερ αρνήθηκε να παραιτηθεί και απαίτησε ακρόαση από το συμβούλιο ασφαλείας προσωπικού της επιτροπής. Οι όροι αυτής της ακρόασης ήταν εξαρχής άνισοι, καθώς οι δικηγόροι του Οπενχάιμερ δεν είχαν πρόσβαση σε εμπιστευτικό υλικό, ενώ ο νομικός εκπρόσωπος της επιτροπής είχε πρόσβαση σε εκατοντάδες ηχογραφήσεις που ήταν προϊόντα υποκλοπής. Τελικά, ένα τριμελές συμβούλιο αποφάσισε ότι ο Οπενχάιμερ ήταν μεν έμπιστος ως πολίτης, παρ’ όλα αυτά, η άδεια ασφαλείας του θα έπρεπε να ανακληθεί. Το 1959, βέβαια, η Γερουσία πραγματοποίησε και μία άλλη ακρόαση, για να εγκρίνει ή να απορρίψει την υποψηφιότητα του Στράους ως υπουργού Εμπορίου, μια διαδικασία που προκάλεσε εντάσεις και το περιοδικό Time τη χαρακτήρισε «την πιο σκληρή μάχη στην ιστορία των ΗΠΑ για την επικύρωση ενός διορισμού διά προεδρικού διατάγματος». Η υποψηφιότητά του τελικά απορρίφθηκε, με 49 ψήφους κατά και 46 υπέρ.

Ο σκηνοθέτης του "Oppenheimer" Christopher Nolan εξηγεί πώς κατάφερε να αποτυπώσει την έκρηξη της δοκιμής Trinity χωρίς τη χρήση CGI.

Ο Christopher Nolan είναι πλέον συνηθισμένος στο να ανατινάζει πράγματα. Από το χιονισμένο αλπικό φρούριο του "Inception" μέχρι τη σύγκρουση στο αεροδρόμιο του "Tenet", ο σκηνοθέτης προσπαθεί συνεχώς να ξεπεράσει τον εαυτό του και να δημιουργήσει όσο το δυνατόν πιο συναρπαστικές κινηματογραφικές στιγμές χρησιμοποιώντας in-camera εφέ. Παρόλα αυτά καμία κινηματογραφική έκρηξη σε ταινία του Nolan δεν έχει υπάρξει πιο κρίσιμη από την πυρηνική δοκιμή Trinity του "Oppenheimer" - μια πιστή αναπαράσταση της πρώτης ατομικής έκρηξης στον κόσμο.

Παρόλο που μιλάμε για έναν σκηνοθέτη με μεγάλο πάθος για τα πρακτικά εφέ, αυτό που στην πραγματικότητα κατέστησε σαφές ότι η πιο σημαντική στιγμή του "Oppenheimer" έπρεπε να δημιουργηθεί χωρίς τη χρήση γραφικών υπολογιστή δεν ήταν η επιμονή του Nolan αλλά η σκηνή μιας προηγούμενης ταινίας του στην οποία είχε χρησιμοποιήσει CGI μεθόδους.

"Στο τέλος του 'Dark Knight Rises', υπάρχει μια πυρηνική έκρηξη, η οποία βέβαια είναι πολύ, πολύ διαφορετική από την έκρηξη που ξέραμε ότι έπρεπε να απεικονίσουμε για να αναπαραστήσουμε την πραγματική πυρηνική δοκιμή Trinity", λέει ο Nolan. "Έτσι χρησιμοποιήσαμε γραφικά υπολογιστή για να κάνουμε την έκρηξη στο 'Dark Knight Rises'. Αλλά, παραδόξως, σε εκείνη τη σεκάνς, η έκρηξη αποτελούσε την εκτόνωση της έντασης. Είχε τοποθετηθεί αρκετά μακριά και είχε δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε ο θεατής να μπορεί να νιώθει μια ασφάλεια".

"Αλλά όταν ανέλαβα το 'Oppenheimer' και σκέφτηκα, εντάξει, πώς θα παρουσιάσουμε τη πυρηνική δοκιμή Trinity; την πρώτη ατομική συσκευή που πυροδοτήθηκε. Αυτό που είχαμε κάνει τότε δεν πρόκειται να δουλέψει εδώ επειδή τα γραφικά υπολογιστή, μπορεί να είναι εξαιρετικά ευέλικτα, και η λεπτομέρεια που μπορεί να επιτευχθεί και η ποικιλία των εικόνων που μπορούν να επιτευχθούν είναι προφανώς απαράμιλλα, αλλά τα αποτελέσματα τείνουν να μοιάζουν λίγο ανώδυνα, λίγο ασφαλή. Είναι πολύ δύσκολο να μεταδώσεις απειλητικότατα μέσα από τα γραφικά υπολογιστών, γι' αυτό και πρέπει να χρησιμοποιούνται πολύ προσεκτικά σε ταινίες τρόμου, για παράδειγμα. Είναι δύσκολο να κάνεις τα CG να φαίνονται απειλητικά".

"Έτσι, έδειξα αρχικά το σενάριο στον Andrew Jackson, τον υπεύθυνο οπτικών εφέ, και του είπα: 'Δεν νομίζω ότι αυτό το εργαλείο θα λειτουργήσει για εμάς. Ας δούμε λοιπόν αν μπορούμε να παράγουμε όλα αυτά τα εφέ χρησιμοποιώντας αναλογικές μεθόδους, βασισμένες στις πρώτες κιόλας φαντασιώσεις που είχε ο Oppenheimer για τον κβαντικό κόσμο, για τα άτομα και για το πώς θα αλληλεπιδρούσαν με ισχυρή δύναμη μεταξύ τους. Κύματα, σωματίδια, η δυϊκότητα όλων αυτών".

Η σκηνή που εκτυλίσσεται λίγο πριν από την έκρηξη στην απέραντη έρημο του Νέου Μεξικού είναι γεμάτη ένταση. Κάθε μέλος του cast αποδίδει τα μέγιστα, επιδεικνύοντας μια τεράστια πληθώρα συναισθημάτων που περιλαμβάνει τόσο ενθουσιασμό όσο φόβο και τρόμο. Πρόκειται για ένα εύρος συναισθημάτων που ο Nolan έπρεπε να εξισορροπήσει κατάλληλα αντανακλώντας το και στην ίδια την έκρηξη. Πολλά από τα κασκαντερικά και τα σκηνικά των προηγούμενων ταινιών του, σχεδιάστηκαν με σκοπό να ενθουσιάσουν και να διασκεδάσουν το κοινό, συνθέτοντας μια συναρπαστική εμπειρία θέασης που θα φέρει τα πάνω κάτω μέσα στην αίθουσα.

Το "Oppenheimer" απαιτούσε μια διαφορετική προσέγγιση, που θα παρέπεμπε περισσότερο σε μια στιγμή τραγωδίας από το "There Will Be Blood", και λιγότερο στην ηρωική δράση του "Top Gun: Maverick". Ο στόχος του ήταν η αποτύπωση μιας σοκαριστικής στιγμής που θα βάραινε την ατμόσφαιρα της κινηματογραφικής αίθουσας γεμίζοντάς τη με την εκκωφαντική σιωπή των προβληματισμένων θεατών αντί για τα γέλια και τα χαρούμενα ουρλιαχτά τους.

"Λοιπόν, είναι χρήσιμο να σταθούμε για λίγο στο γεγονός ότι η λέξη τρόμος χρησιμοποιείται στην ίδια πρόταση με τη λέξη ψυχαγωγία κάτι το οποίο φαίνεται αντιφατικό", εξηγεί ο Nolan. "Και φυσικά, είναι λίγο άβολο να μιλάμε για ψυχαγωγία όταν αναφερόμαστε σε κάτι τόσο σοβαρό. Παρόλα αυτά ο τρόμος έχει και αυτός το δικό του κινηματογραφικό είδος και είναι εξίσου έγκυρο με το δράμα, το ρομάντζο, τη κωμωδία ή οτιδήποτε άλλο. Οι ταινίες μπορούν να είναι οτιδήποτε. Και όταν μιλάμε για ψυχαγωγία στον κινηματογράφο, δεν μιλάμε απαραίτητα για διασκέδαση, γέλιο και άλλα χαρούμενα συναισθήματα. Μιλάμε για συναισθηματική επένδυση και αφοσίωση. Μιλάμε για το να καθηλώνεσαι από μια δραματική ιστορία γεμάτη ένταση. Και ενδεχομένως να συγκλονίζεσαι και να τρομοκρατείσαι".

"Αυτό είναι αφοσίωση σε μια ταινία και αυτό είναι το υλικό της ψυχαγωγίας", δηλώνει ο Nolan. "Και έτσι για μένα, τα πάντα στην ιστορία του Oppenheimer έχουν να κάνουν με τη συναισθηματική επένδυση. Όλη η ουσία είναι στο βρίσκεσαι μέσα στο μυαλό του, και χρησιμοποιώντας το σύστημα IMAX, το οποίο έχουμε αξιοποιήσει για να αποτυπώσουμε δράση στο παρελθόν, ξέραμε ότι θα μπορούσαμε να μαγνητίσουμε την απέραντη έρημο, τον καιρό που έρχεται, τις καταιγίδες, την ίδια τη δοκιμή Trinity, με τόση ομορφιά όσο και τρόμο. Αυτή την αντιφατική παρόρμηση. Και υπάρχει και στη δομή της ιστορίας, την κλιμάκωση και τη δοκιμή Trinity, αλλά και αυτό που ακολουθεί στη συνέχεια. Αυτή είναι μια ταινία για τις συνέπειες. Και θέλουμε να ταρακουνήσουμε τον κόσμο".

Το Πρόγραμμα Μανχάταν διεξήχθη με άκρα μυστικότητα στο αποκορύφωμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και έτσι είναι αρκετά περίεργο που υπάρχει τόσο μεγάλη ποσότητα αρχειακού υλικού από τα γεγονότα. Ο Nolan εκμεταλλεύτηκε με προθυμία αυτή την απρόσμενη πολυτέλεια, και παρακολούθησε με προσοχή τα διαθέσιμα φιλμ προκειμένου να κατανοήσει τις ακριβείς συνθήκες που επικρατούσαν στο Λος Άλαμος τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.

Το να μένει κανείς πιστός στα πραγματικά γεγονότα είναι από τη μια σημαντικό, ωστόσο κάτι στο οποίο ο Nolan δίνει ιδιαίτερη έμφαση είναι η εξισορρόπηση της αλήθειας για την εξασφάλιση ενός όσο το δυνατόν πιο κινηματογραφικού θεάματος που κανείς αξίζει να παρακολουθήσει".

"Είναι δύσκολο να επιφέρουμε αυτή την ισορροπία σε μια ιστορία με τόσο πλούσιο αρχειακό υλικό όπως η δοκιμή Trinity”, λέει ο Nolan. "Είναι πολύ ειδικό και εσωτερικό, όπως λένε, για τους κινηματογραφιστές να εξετάσουν τις κάμερες που ανέπτυξαν, τον τρόπο που κατέγραψαν αυτές τις δοκιμές. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο και ευφυέστατο. Γυρίσματα σε ρυθμούς καρέ πολύ πέρα από αυτούς που χρησιμοποιούμε τώρα. Όλη αυτή η απίστευτη τεχνολογία. Αλλά το αρχειακό υλικό φέρνει εγγενώς μια απόσταση. Έπρεπε να είμαστε μέσα στην υφή της ταινίας με όλες τις εικόνες που δημιουργήσαμε. Οπότε ήταν υποχρέωσή μας να καθοδηγούμαστε από την καταγεγραμμένη πραγματικότητα και να μην την αντικρούσουμε, αλλά να την εκφράζουμε με τον δικό μας τρόπο".

"Νομίζω ότι ήμασταν πολύ τυχεροί που όλο αυτό το αρχειακό υλικό που είχαμε στη διάθεση μας για τη δοκιμή Trinity ήταν ασπρόμαυρο. Προσθέτοντας χρώμα στην ιστορία, αναγκαστήκαμε να την κάνουμε δική μας. Και πολλά από αυτά που κάναμε, τόσο στα γυρίσματα όσο και στη συνέχεια, ειδικότερα, στο μοντάζ της σεκάνς, βασίζονται σε πραγματικές προσωπικές μαρτυρίες. Η ταινία δίνει περισσότερη έμφαση σε όλα αυτά που είπαν οι άνθρωποι για το γεγονός, παρά στο τι έδειχναν οι φωτογραφίες ή τα διαθέσιμα φιλμ".

Ένα πράγμα που δεν μπορούσε να αναπαρασταθεί πραγματικά ήταν, προφανώς, η ίδια η ατομική έκρηξη. Η ομάδα ειδικών εφέ του Nolan με επικεφαλής τους Scott Fisher και Andrew Jackson πειραματίστηκε με πολλαπλές τεχνικές για να αποτυπώσει τις σπινθηροβόλες λάμψεις και τις πύρινες καταιγίδες της έκρηξης. Μπάλες του πινγκ-πονγκ συνθλίφτηκαν μεταξύ τους, μπογιά εκσφενδονίστηκε στους τοίχους και παρασκευάστηκαν φωτεινά διαλύματα μαγνησίου.

Η βιντεοσκόπηση αυτών των τεχνικών από πολύ κοντινή απόσταση με μεταβλητό ρυθμό καρέ, συνδυαστικά με τη σαρωτική IMAX κινηματογράφηση του διευθυντή φωτογραφίας Hoyte Van Hoytema κατάφεραν να δημιουργήσουν in-camera εφέ που γεμίζουν την οθόνη με την ένταση και την δύναμη που απαιτείται για να αποτυπώσει στο έπακρο αυτό το μεγαλειώδες γεγονός.

"Κάποιες από τις σκηνές που γυρίζαμε ήταν με την κύρια ομάδα. Κάποιες άλλες γυρίζονταν υπό την επίβλεψη του Andrew Jackson και της ομάδας οπτικών εφέ", εξηγεί ο Nolan. "Έτσι, βλέπαμε το αποτέλεσμα αποσπασματικά. Και θυμάμαι μια συγκεκριμένη μέρα που παρακολουθούσαμε το σύνολο των λήψεων που είχαν γίνει, και πραγματικά κατάφερνε να αποτυπώσει αυτό το αίσθημα της απεραντοσύνης".

"Ο Scott Fisher στα ειδικά εφέ, συνδύασε φωτοβολίδες μαγνησίου με βενζίνη και εκρήξεις μαύρης πυρίτιδας και άλλα τέτοια. Υπήρχαν μερικά εξαιρετικά πράγματα που μπορούσες να δεις μόνο με το μάτι. Αλλά παρακολουθώντας το υλικό από τις λήψεις στο τέλος της μέρας, και βλέποντας την εξέλιξή τους μέσα στο μυαλό μου, και στη συνέχεια μαζί με την Jen Lame, την μοντέρ, απλά άρχισα να φαντάζομαι συνδυασμούς και να πειραματίζομαι με συνδυασμούς εικόνων για να αποδώσω τα συναισθήματα που θα βιώσει θεατής βλέποντας το συγκεκριμένο έργο. Αυτό που αποκόμισα από τη σουίτα του μοντάζ ήταν αυτό το νήμα, το σύνολο όλων αυτών των συνδεδεμένων αναλογικών τεχνικών που περιπλέκουν την κλίμακα, από τον κόσμο των σωματιδίων της κβαντομηχανικής, μέχρι το απέραντο σύμπαν, την αστροφυσική κ.λπ. και όλα τα ενδιάμεσα σημεία".

"Προσπαθούμε να αναπτύξουμε αυτό το νήμα μέχρι το αποκορύφωμα της ταινίας, αυτό το είδος δονητικής ενέργειας που ακολουθεί όλο το έργο, μέχρι την τελική εκτόνωση του σε αυτό το απίστευτα καταστροφικό γεγονός", συνεχίζει ο Nolan. "Και έτσι κάποια από αυτά που έκαναν ήταν απολύτως μικροσκοπικά και μεγεθυμένα, κάτι σαν μινιατούρες, ή φτάσανε ακόμα πιο πέρα σε ακόμα πιο εξωπραγματικά μικρά μεγέθη. Και κάποια από αυτά ήταν απολύτως τεράστια και απαιτούσαν έντονη προσήλωση στο πλατό".

"Ήμασταν εκεί έξω στην έρημο του Νέου Μεξικού, ακριβώς όπως οι επιστήμονες του Προγράμματος Μανχάταν. Χτίσαμε τα καταφύγια, χτίσαμε τον πύργο. Είμαστε εκεί έξω τη νύχτα και προετοιμαζόμαστε για να αποτυπώσουμε αυτά τα πολύ μεγάλης κλίμακας εκρηκτικά γεγονότα που έπρεπε να διεξαχθούν με ασφάλεια και μεγάλη προσοχή. Έτσι, υπάρχει μια ένταση, υπάρχει μια προσμονή σε αυτό που κάνουμε ως κινηματογραφιστές που νομίζω ότι βοηθάει τους ηθοποιούς, βοηθάει όλο τον κόσμο να καταλάβει και να αποκτήσει μια ιδέα του πώς πρέπει να ήταν εκείνο το βράδυ, εκείνο το πρωινό στη δοκιμή της Trinity".

Τα τελικά αποτελέσματα είναι εδώ για να τα δουν όλοι. Η στιγμή που η έκρηξη της δοκιμής Trinity φωτίζει την οθόνη είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα της δουλειάς των πρακτικών εφέ. Ούσα μια αντάξια αποτύπωση ενός από τα πιο κομβικά γεγονότα της ιστορίας, η σκηνή δεν ξεχνά να εστιάσει στους ανθρώπους που κουβαλάνε την ευθύνη του - με το πρόσωπο του Cillian Murphy να αντικατοπτρίζει τα συναισθήματα των περισσότερων θεατών που θα παρακολουθήσουν την έκρηξη, ένα πρόσωπο δέους, με όλη τη σημασία της λέξης.

"Υπήρχε μια σαφής αίσθηση ότι αυτό που βλέπουμε είναι τόσο όμορφο όσο και επικίνδυνο", δηλώνει ο Nolan. "Και αυτό ακριβώς είχαμε ζητήσει. Έτσι, γνωρίζαμε πάντα ότι η σεκάνς θα ήταν ένα κολάζ και όχι ένα μεμονωμένο εμβληματικό πλάνο. Αν θέλαμε να ξεχωρίσουμε ένα εμβληματικό πλάνο, τότε νομίζω ότι αυτό θα ήταν το προφίλ του Oppenheimer που παρακολουθεί".

“Και νομίζω ένας λόγος που η ταινία έχει τη δύναμη να επιδρά τόσο βαθιά στον θεατή και να προκαλεί την ανησυχία του είναι επειδή επενδύουμε πραγματικά συναισθηματικά σε όλο αυτό, νιώθουμε ότι καταλαβαίνουμε τον Oppenheimer και ότι είμαστε σε αυτό το ταξίδι μαζί του. Δεν τον κατακρίνουμε. Και έτσι όταν στη συνέχεια τα συναισθήματα μας αρχίζουν να αλλάζουν και αρχίζουμε να αμφισβητούμε πράγματα που έχουμε ήδη δει είναι κάπως άβολο. Είναι κάπως ανησυχητικό. Και έτσι ελπίζω ότι βγαίνοντας από τις αίθουσες το κοινό θα μείνει με αυτή την αίσθηση, του ότι κάτι δεν πάει καλά".

Ο Christopher Nolan είπε στον Robert Downey Jr. ότι το "Oppenheimer" μπορεί να 'αναστήσει την φθίνουσα αξιοπιστία του'

Ο Robert Downey Jr. αστειεύτηκε ότι ο Christopher Nolan πρότεινε μια "υποτιμημένη προσέγγιση" για τον ρόλο του Lewis Strauss ως "μια τελευταία προσπάθεια για να αναστήσει την φθίνουσα αξιοπιστία του".

Όπως αναφέρει το Variety, ο Downey Jr. είπε αυτά τα λόγια ως μέρος της ομιλίας του που ήταν σε μεγάλο βαθμό μια αντανάκλαση της καριέρας του, μαζί με ένα ευχαριστώ στον "τύπο" που ονομάζεται Christopher Nolan. "Όταν ήμουν 15, ήθελα να γίνω ο Peter O’Toole", είπε ο ηθοποιός.

"Όταν ήμουν 25 ετών, δούλευα για τον Richard Attenbourgh και τον Anthony Hopkins. Όταν ήμουν 35, κατάλαβα επιτέλους γιατί ο Dickie πίστευε ότι ο Tony θα ήταν καλύτερο πρότυπο για μένα από τον Peter. Όταν ήμουν 42, έκανα δύο ταινίες για τον Guy Ritchie και έμαθα πώς να κάνω μεγάλες ταινίες του Χόλιγουντ με την αστική βρετανική λάμψη. Έπειτα έπαιξα έναν τύπο που ονομαζόταν Tony στο MCU για περίπου 12 χρόνια".

"Και πρόσφατα, εκείνος ο τύπος, ο Chris Nolan μού πρότεινε να επιχειρήσω μια υποτιμημένη προσέγγιση ως μια ύστατη προσπάθεια για να αναστήσω ίσως την φθίνουσα αξιοπιστία μου. Οπότε το μοιράζομαι με τους υποψηφίους μου, αυτή ήταν μια εξαιρετική χρονιά", ολοκλήρωσε.

Ο Matt Damon μιλά για την εμπειρία του στο "Oppenheimer"

Διαβάστε την συνέντευξη παρακάτω:

Πώς μάθατε ότι επιλεχθήκατε για το "Oppenheimer" του Christopher Nolan;

Matt Damon: Είχε πλάκα -λαμβάνοντας υπόψη ότι μένουμε στην ίδια πολυκατοικία -, όταν ήρθε να με δει, ήξερε ότι θα πήγαινε και στην Emily Blunt με ρόλο, αλλά δεν ήθελε να φανεί ότι τα κάνει όλα μια κι έξω. Μετά έπεσε τυχαία πάνω στον John (Krasinski, σκηνοθέτης-ηθοποιός, σύζυγος της Emily Blunt) ή στο ασανσέρ ή στο λόμπι και μιλήσανε για κανένα μισάωρο, σκηνοθέτης προς σκηνοθέτη. Ο Chris αργότερα παραδέχθηκε ότι ήξερε ότι θα έδινε τον ρόλο στην Emily. Αλλά περίμενε πέντε μέρες, γνωρίζοντας ότι εκείνη θα βρίσκεται στο Λος Άντζελες. Μετά εκείνη πήγε στο σπίτι του και έκανε την ανάγνωση του σεναρίου.

Τι πιστεύετε ότι κάνει τον Nolan μοναδικό σκηνοθέτη;

Matt Damon: Προσέχει τη λεπτομέρεια στο επίπεδο που το έκανε για παράδειγμα ο Stanley Kubrick, όπου δεν υπάρχει αμελητέα λεπτομέρεια. Κατέχει βαθιά γνώση, κάνει έρευνα και καταλαβαίνει τη δυναμική μεταξύ όλων αυτών των διαφορετικών χαρακτήρων. Ξέρει πώς να μεταδώσει τις ιδέες με σαφήνεια και να τις ταιριάξει στην ταινία. Για να καταλάβετε, το βιβλίο από το οποίο εμπνεύστηκε το σενάριο είναι ένας πυκνογραμμένος τόμος. Θυμάμαι να χρειάζομαι γυαλιά για να το διαβάσω! Ήταν καρπός εκτενούς έρευνας, αλλά ο Chris κάπως μπόρεσε να το μεταφέρει στην ταινία, κι αυτό σημαίνει ότι κάθε κάδρο είναι γεμάτο με πληροφορία. Μπορείς να δεις την ταινία 10 φορές και να καταλάβεις κάτι διαφορετικό κάθε φορά, καθώς είναι τόσο πλούσια και πυκνή.

Πώς είναι σαν σκηνοθέτης;

Matt Damon: Μπορεί να είναι απαιτητικός με μερικές λεπτομέρειες…

Emily Blunt: Ναι, με τα μικρά πράγματα. Και μου αρέσει να συνεργάζομαι με σκηνοθέτες που ασχολούνται με τα μικρά πράγματα γιατί βλέπουν τα πάντα. Αλλά σε σχέση με την ερμηνεία, ο Κρις σε αφήνει τελείως ελεύθερο. Θέλει πραγματικά να δει τι θα κάνεις.

Πώς ήταν η ενέργεια στο σετ του Chris Nolan;

Matt Damon: Το κλίμα είναι ότι όλοι νιώθουν τυχεροί που είναι εκεί, ακόμα και αν δεν το ξεστομίζουν. Το νιώθεις αυτό από κάθε τμήμα της παραγωγής όπου όλοι δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Και δουλεύεις μέχρι τελικής πτώσης γιατί θέλεις να τα δώσεις όλα και γιατί κι εκείνος το κάνει αυτό. Οπότε, χωρίς να χρειαστεί να πει τίποτα, λειτουργείς κι εσύ με τον ίδιο τρόπο. Είναι σαν αυτούς του σκηνοθέτες πριν το video village (σημείο στο σετ όπου είναι συγκεντρωμένα τα μόνιτορ που δείχνουν τι τραβάνε οι κάμερες). Αυτό μου είπε ο Coppola πριν από τρεις δεκαετίες. Μου είπε ότι ο Antonioni του έμαθε να κάθεται ακριβώς δίπλα στην κάμερα για να βλέπει με γυμνό μάτι και να καταλαβαίνει την ανθρώπινη συμπεριφορά καθώς τη νιώθει. Μετά πρέπει να απευθύνεσαι στον οπερατέρ -που είναι ο μόνος που βλέπει μέσα από τον φακό- και να εξασφαλίζεις ότι αυτό που είδε είναι αυτό που είδες, κι αυτός θα σου γνέψει καταφατικά και ξέρεις ότι το έχεις. Έτσι γίνονταν οι ταινίες πριν τα μόνιτορ.

Και πώς ήταν η εμπειρία της θέασης του "Oppenheimer" σε κινηματογραφική αίθουσα;

Matt Damon: Ναι, κι εγώ έτσι ένιωσα. Το "Oppenheimer" είναι σπουδαίο, αφοπλιστικό. Η θέαση του ήταν παρόμοια με την εμπειρία της ανάγνωσης του σεναρίου, παρόλο που αυτή η αίσθηση ήταν ακόμα πιο έντονη στην ταινία. Ήταν γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, κάτι που δεν έχω ξαναδεί. Οπότε, σε παρέσυρε και είχες μία υποκειμενική εμπειρία που ήταν εντελώς σαρωτική.

Ο Christopher Nolan εξηγεί γιατί δεν ακούμε καλά τους διαλόγους του "Oppenheimer"

Ένα από τα μεγαλύτερα παράπονα που έχουν όσοι παρακολουθούν ταινίες του Christopher Nolan - μια εκ των οποίων είναι και το νεότερο "Oppenheimer" - είναι ότι μερικές φορές, οι διάλογοι δεν ακούγονται αρκετά καλά, λόγω των ήχων στο υπόβαθρο.

Γενικότερα, οι ταινίες τείνουν να γυρίζονται κανονικά και μετά οι ηθοποιοί να κάνουν επιπλέον ηχογραφήσεις (ADR) για να ακούγονται οι διάλογοι καλύτερα. Ωστόσο, ο Nolan είναι αντίθετος με αυτό, μιας και προτιμά να αιχμαλωτίζει την στιγμή ως έχει.

"Μου αρέσει να χρησιμοποιώ την ερμηνεία που μου δίνεται εκείνη την στιγμή, από το να κάνει ηχογράφηση ο ηθοποιός αργότερα", εξήγησε στο Insider. "Το οποίο είναι μια καλλιτεχνική επιλογή με την οποία μερικοί διαφωνούν και αυτό είναι το δικαίωμά τους".

Αυτό αποδεικνύεται ιδιαίτερα δυσκολότερο όταν έχεις κάμερες IMAX, οι οποίες δεν είναι πλήρως ηχομονωμένες. Μάλιστα, στην σκηνή όπου ο J. Robert Oppenheimer (Cillian Murphy) συναντά τον President Truman (Gary Oldman) θεώρησε ότι ήταν προτιμότερο η σκηνή να γυριστεί με κανονική κάμερα, γιατί ο διάλογος ήταν σημαντικότερος.

"Η IMAX φτιάχνει νέες κάμερες, που είναι ακόμα πιο ήσυχες", είπε ο Nolan. "Αλλά η πραγματική πρόοδος είναι στο λογισμικό που σου επιτρέπει να φιλτράρεις τον ήχο της κάμερας. Αυτό έχει βελτιωθεί πολύ στα τελευταία 15 περίπου χρόνια που χρησιμοποιώ αυτές τις κάμερες. Το οποίο σου δίνει την δυνατότητα να κάνεις πιο έντονες σκηνές που δεν θα μπορούσες να κάνεις στο παρελθόν".

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που του ασκείται κριτική για τον ήχο στις ταινίες του. Παρόμοια παράπονα είχε δεχτεί και με το "Interstellar", όπου είχε εξηγήσει ότι "περιπετειώδη και δημιουργικά" soundscape ήταν μέρος της όλης εμπειρίας της ταινίας, για τις ατάκες του Tom Hardy ως Bane στο "The Dark Knight Rises", και για το μιξάζ του "Tenet", όπου ακούγαμε και την ανάσα του συνθέτη Ludwig Göransson.

Ο εγγονός του Oppenheimer ενάντια συγκεκριμένης σκηνής στη νέα βιογραφική ταινία του Christopher Nolan

Η δραματοποίηση πραγματικών ιστορικών γεγονότων μπορεί να είναι δύσκολη υπόθεση. Ρωτήστε τον Charles Oppenheimer, εγγονό του διάσημου πυρηνικού φυσικού Robert Oppenheimer, ο οποίος πρέπει να παρακολουθήσει την ιστορία του παππού του να διαδραματίζεται στην κινηματογραφική οθόνη.

Ο νεότερος Oppenheimer φαίνεται να έμεινε, σε γενικές γραμμές, ευχαριστημένος από τη βιογραφική ταινία του Nolan. Έχει, ωστόσο, μεγάλο πρόβλημα με μια συγκεκριμένη σκηνή.

 Στην ιστορία του Nolan, η οποία βασίστηκε στο βιβλίο American Prometheus, ο νεαρός Robert Oppenheimer, σε μια κρίση άγχους και νοσταλγίας για το σπίτι του, αφήνει ένα δηλητηριασμένο μήλο για τον καθηγητή Patrick Blackett, το οποίο παραλίγο να το φάει ο Niels Bohr που εκείνη την ώρα έκανε επίσκεψη. Πρόκειται για μια συναρπαστική σεκάνς, η οποία όμως δεν έχει απαραίτητα ιστορική βάση.

"Το σημείο που μου άρεσε λιγότερο ήταν αυτή η αναφορά στο δηλητηριασμένο μήλο, η οποία ήταν πρόβλημα και στο American Prometheus. Αν διαβάσετε προσεκτικά το American Prometheus, θα παρατηρήσετε ότι οι συγγραφείς λένε: "Δεν ξέρουμε πραγματικά αν συνέβη. Δεν υπάρχει καμία καταγραφή ότι προσπάθησε να σκοτώσει κάποιον. Αυτή είναι μια πραγματικά σοβαρή κατηγορία και πρόκειται για ιστορική αναθεώρηση. Δεν υπάρχει ούτε ένας εχθρός ή φίλος του Robert Oppenheimer που να το άκουσε για το γεγονός αυτό κατά τη διάρκεια της ζωής του και να το θεώρησε αληθινό", δήλωσε ο Charles Oppenheimer σε συνέντευξή του στο Time.

"Το βιβλίο 'American Prometheus' πήρε αυτή την πληροφορία από κάποιες αναφορές που μιλούσαν για ένα ταξίδι διακοπών την άνοιξη, και όλοι οι αρχικοί δημοσιογράφοι αυτής της ιστορίας - μόλις δύο, ίσως τρεις - ανέφεραν ότι δεν ήξεραν τι εννοούσε ο Robert Oppenheimer. Δυστυχώς, το 'American Prometheus' το συνοψίζει όλο αυτό λέγοντας ότι ο Robert Oppenheimer προσπάθησε να σκοτώσει τον καθηγητή του και μετά αναφέρει ότι υπάρχει αμφιβολία σχετικά με αυτό".

Ο Oppenheimer μιλάει εκτενώς για την ιστορική ακρίβεια της ταινίας, τις συναντήσεις του με τον Nolan και το πώς ήταν να μεγαλώνει κουβαλώντας την κληρονομιά της ατομικής βόμβας στις πλάτες του. Σύμφωνα με τον Oppenheimer, ο Nolan αναγνώρισε ότι θα υπήρχαν ιστορικές αναθεωρήσεις για τις ανάγκες της δραματοποίησης, γεγονός που τον βοήθησε να αποδεχτεί το τελικό προϊόν για αυτό που είναι. Είπε μάλιστα ότι περίμενε ότι θα αισθανόταν χειρότερα γι' αυτή τη σκηνή απ' ό,τι τελικά αισθάνθηκε.

Παρόλα αυτά, ενώ ο Oppenheimer θεωρεί πως το να προσπαθεί κανείς να αναθεωρήσει ιστορικές καταγραφές είναι χαμένος κόπος, η αντανάκλαση της πραγματικής ιστορίας μέσα από την ταινία είναι κάτι που τριγυρνάει στο μυαλό του.

"Μερικές φορές τα γεγονότα παρερμηνεύονται όπως σε ένα παιχνίδι χαλασμένου τηλεφώνου. Στην ταινία, αντιμετωπίζονται με ασάφεια και έτσι δεν μπορείς να καταλάβεις πραγματικά τι συμβαίνει εκτός και αν γνωρίζεις το απίστευτα βαθύ υπόβαθρο της ιστορίας", λέει ο Oppenheimer. "Οπότε ειλικρινά δεν με ενόχλησε. Με ενοχλεί το γεγονός ότι εντάχθηκε στη βιογραφία με τόση έμφαση, χωρίς ένα disclaimer του τύπου, αυτή είναι μια ανυπόστατη φήμη που θέλουμε να βάλουμε στο βιβλίο μας για να τo κάνουμε ενδιαφέρον. Αλλά μου αρέσει η δραματοποίηση κάποιες φορές. Νομίζω ότι η συζήτηση του Einstein με τον Oppenheimer στο τέλος ήταν πραγματικά ουσιώδης, παρόλο που δεν ήταν ιστορική".

Όταν ρωτήθηκε αν θα άλλαζε κάτι, ο Oppenheimer παραδέχτηκε ότι σίγουρα θα είχε "αφαιρέσει τη σκηνή με το μήλο". Αλλά σπεύδει να προσθέσει ότι δεν αισθάνεται ότι μπορεί να δώσει συμβουλές στον Nolan, χαρακτηρίζοντάς τον "ιδιοφυΐα" στον τομέα της δημιουργίας ταινιών.

Θυμάται, ωστόσο, μια ιστορία από μια από τις επισκέψεις του στο πλατό.

"Μια φορά επισκέφθηκα το πλατό στο Νέο Μεξικό. Παρακολουθούσα τα γυρίσματα, και σε αυτή τη συγκεκριμένη σκηνή, ο Cillian Murphy μπαίνει σε ένα δωμάτιο και μέρος της ατάκας του ήταν να αποκαλέσει κάποιον 'μαλάκα'. Και όταν επέστρεψα στη Σάντα Φε και το είπα στον πατέρα μου, τρομοκρατήθηκε. Είπε, 'Ο Robert Oppenheimer δεν έβριζε ποτέ. Ήταν πολύ τυπικός άνθρωπος. Ποτέ, μα ποτέ δεν θα το έκανε αυτό'. Κι εγώ έλεγα, 'Απλά έγινε δραματοποίηση'. Αλλά ανησυχούσα ότι στην ταινία θα αποτυπονώταν ως κάποιος που έβριζε συνέχεια και κακομεταχειριζόταν τους άλλους", θυμάται ο Oppenheimer.

"Τέλος πάντων, νομίζω ότι είπε μια βρισιά όλη και όλη στην ταινία και απλά έτυχε να είμαι στο δωμάτιο. Σε περίπτωση που είμασταν σύμβουλοι θα μπορούσαμε να προσθέσουμε κάποιες λεπτομέρειες και βάθος. Αλλά το αρχείο που υπάρχει είναι τόσο πλήρες. Ήταν αρκετό για να αφηγηθεί ο Nolan την ιστορία που ήθελε".

Trivia

• Η ταινία είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια που έχει γυρίσει ο Κρίστοφερ Νόλαν (180 λεπτά). Το μήκος της μπομπίνας 70 χιλιοστών της ταινίας είναι σχεδόν 18 χιλιόμετρα και το βάρος της φτάνει τα 272 κιλά.
• Σε μια σκηνή ο Οπενχάιμερ λέει πως θα γνωρίζουν εάν η βόμβα θα έχει επιτυχία σε 1 ώρα και 58 λεπτά. Η σκηνή της έκρηξης γίνεται 1 ώρα και 58 λεπτά μετά την έναρξη του φιλμ.
• Γυρίσματα έγιναν στην καμπίνα που χρησιμοποιούσε ο πραγματικός Οπενχάιμερ στο Νέο Μεξικό. Η όψη της αποκαταστάθηκε ειδικά για την ταινία.
• Ο Νόλαν άκουσε για πρώτη φορά το όνομα του Οπενχάιμερ στους στίχους του τραγουδιού Russians του Στινγκ.
• Στις κουρτίνες της κουζίνας του Οπενχάιμερ που φαίνονται στην ταινία μπορεί να διακρίνει κανείς φύλλα γκίνγκο μπιλόμπα, ως συμβολική αναφορά στα δέντρα γκίνγκο μπιλόμπα που επιβίωσαν από τους βομβαρδισμούς της Χιροσίμα.
• Στην πρώτη σκηνή που βλέπουμε τον Αϊνστάιν στο φιλμ, πετάει μια πέτρα. Το επώνυμό του στα γερμανικά σημαίνει, κυριολεκτικά, «μία πέτρα» (ein stein).
• Στη μουσική επένδυση της ταινίας δεν ακούγονται καθόλου ντραμς. Τόσο ο Νόλαν όσο και ο συνθέτης Λούντβιχ Γκόρανσον δεν ήθελαν να ακούγεται στο φιλμ ένα μουσικό όργανο τόσο πολύ συνδεδεμένο με τον στρατό, που δεν θα ταίριαζε στον χαρακτήρα του Οπενχάιμερ.

Άγνωστες ιστορίες από τα backstage της ταινίας

Λος Άλαμος

Ο Νόλαν εξέτασε το ενδεχόμενο να κάνει γύρισμα στο Λος Άλαμος, όπου διατηρούνται ακόμα μερικά κτίρια του Προγράμματος Μανχάταν. Αλλά η σημερινή τοποθεσία δεν ταιριάζει με το Λος Άλαμος εκείνης της περιόδου, αφού έχει πια και μοντέρνα κτίρια τα οποία θα έπρεπε να αφαιρεθούν ψηφιακά.

Η σκηνογράφος Ρουθ Ντι Γιανγκ σχεδίασε μία σχολαστική αναπαράσταση του Λος Άλαμος, την οποία κατασκεύασε σε ένα τρισδιάστατο λευκό μοντέλο-μινιατούρα. Το μοντέλο άρχισε να πιάνει τόσο πολύ χώρο που μεταφέρθηκε σε ειδικό χώρο της παραγωγής. Τελικά, συρρικνώθηκε όταν οι παραγωγοί συνειδητοποίησαν ότι η κατασκευή της ρέπλικας του Λος Άλαμος σε πραγματική κλίμακα ήταν απαγορευτική.

Καθώς οι δημιουργοί κατέστρωσαν νέα σχέδια, προέκυψε μία καινούρια στρατηγική: Θα έχτιζαν τις προσόψεις των κτιρίων στο Ghost Ranch στο Νέο Μεξικό και τα εσωτερικά πλάνα θα τα γύριζαν στο πραγματικό Λος Άλαμος.

Αυτή η προσέγγιση έδωσε άλλη ενέργεια στο καστ, αφού επέτρεψε στον Κίλιαν Μέρφι και την Έμιλι Μπλαντ να κάνουν γύρισμα στο σπίτι όπου ζούσε η οικογένεια Οπενχάιμερ.

«Ο Κρις αποζητά την αυθεντικότητα, είτε με γυρίσματα στα πραγματικά μέρη όπου ζούσαν οι άνθρωποι του Προγράμματος Μανχάταν είτε χτίζοντας κτίρια από το μηδέν» λέει ο παραγωγός Τσαρλς Ρόβεν. «Του αρέσουν οι ταινίες που μοιάζουν χειροποίητες, όχι φτιαγμένες σε ένα στούντιο ή ψηφιακά. Το νιώθεις αυτό σε όλη την ταινία, ειδικά με τα πρακτικά εφέ, όπως το χιόνι στο έδαφος ή τους κυματισμούς σε μία λίμνη, που είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην ταινία, ή στο πώς προσέγγισε την πρώτη έκρηξη ατομικής βόμβας».

Πεδίο Πυρηνικών Δοκιμών Τρίνιτυ

Η ομάδα του Νόλαν πήρε άδεια για γυρίσματα στο Πεδίο Δοκιμών White Sands εκεί που πραγματοποιήθηκε η πρώτη δοκιμή και έκρηξη πυρηνικού όπλου. Αλλά η τοποθεσία παραμένει μία ενεργή στρατιωτική βάση και η παραγωγή δεν μπορούσε να μένει αδρανής για 6 με 8 ώρες κάθε μέρα, όσο ο στρατός έκανε τις δικές του δοκιμές.

Αντ’ αυτού, ο Νόλαν κατασκεύασε στο Νέο Μεξικό τη δική του εκδοχή του Πεδίου Δοκιμών Τρίνιτυ -συμπεριλαμβανομένου ενός ατσάλινου πύργου ύψους 30 μέτρων- και του απομακρυσμένου οχηρού καταφύγιου όπου ο Οπενχάιμερ παρακολουθούσε την πυροδότηση.

Άλλες τοποθεσίες

Η ταινία γυρίστηκε στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, όπου ο Οπενχάιμερ και ο Αϊνστάιν συνεργάστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το παλιό γραφείο του Οπενχάιμερ είχε αναπαλαιωθεί και φαινόταν πολύ σύγχρονο. Αλλά το παλιό γραφείο του Αϊνστάιν είχε διατηρηθεί αυτούσιο και η παραγωγή πήρε άδεια να το χρησιμοποιήσει και να το μεταμορφώσει στο γραφείο του Οπενχάιμερ. Επίσης, ο Νόλαν γύρισε εσωτερικά και εξωτερικά πλάνα στο πραγματικό σπίτι όπου ζούσε ο Οπενχάιμερ και η Κίτι, καθώς και στον περιβάλλοντα χώρο και στη λίμνη.

Τα κοστούμια της ταινίας

Η ενδυματολόγος Έλεν Μιρότζνικ σχεδίασε τα κοστούμια του Οπενχάιμερ έτσι ώστε να εκφράσει το λεπτό του γούστο. Τα διαπεραστικά γαλανά μάτια του Κίλιαν Μέρφι τονίστηκαν από πουκάμισα σε μπλε τόνους.

Χαρακτηριστικό της γκαρνταρόμπας του Οπενχάιμερ ήταν το καπέλο του. Χρειάστηκε πολύς καιρός για να εντοπίσει η ενδυματολογική ομάδα την προέλευση του. Η Έλεν Μιρότζνικ απευθύνθηκε σε πιλοποιούς στη Νέα Υόρκη και την Ιταλία για να αντιγράψουν το περίφημο σχήμα του, αλλά τελικά ήταν το Baron Hats, το θρυλικό πιλοποιείο του Χόλιγουντ, που κατάφερε να κατασκευάσει το τέλειο αντίγραφο.

Σε αντίθεση με την απλή εμφάνιση του Οπενχάιμερ, ο Λούις Στράους είχε πάντα μια πιο μοντέρνα και εκλεπτυσμένη γκαρνταρόμπα. Τα κοστούμια του ήταν χειροποίητα, όπως και τα πουκάμισα του, που έφεραν τα αρχικά του. Όλα τα ρούχα μέχρι και οι γραβάτες ήταν πιστά αντίγραφα από τις φωτογραφίες του Στράους. Όλα ήταν έτσι σχεδιασμένα ώστε να εκφράζουν τον πλούτο και την επιτυχία του.

Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ζήτησε τα ρούχα που φορούσε ο Στράους στη κυβερνητική ακρόαση-δίκη του 1954 να είναι ακριβώς τα ίδια. Έτσι, ο ηθοποιός φόρεσε ένα στενό σκούρο κουστούμι, ένα λευκό πουκάμισο και μία κίτρινη γραβάτα με μία φαρδιά μπλε γραμμή, αν και η σκηνή ήταν ασπρόμαυρη.

Τα οπτικά εφέ

Σε αντίθεση με τις φήμες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, ο Κρίστοφερ Νόλαν δεν πυροδότησε κάποια πραγματική ατομική βόμβα στο Νέο Μεξικό για να κινηματογραφήσει το ατομικό μανιτάρι της εμβληματικής πυρηνικής δοκιμής Τρίνιτυ. Αντ΄αυτού, ο Νόλαν και ο διευθυντής φωτογραφίας Χόιτ Βαν Χόιτεμα συνεργάστηκαν με τους επικεφαλής των ειδικών εφέ Σκοτ Φίσερ (βετεράνος του Νόλαν με Όσκαρ για τα Interstellar και Tenet) και τον Άντριου Τζάκσον (Όσκαρ για το Tenet) για να αναπαραστήσουν τη δική τους εκδοχή της ατομικής έκρηξης. Ο Νόλαν τους έθεσε μόνο ένα περιορισμό: συνεπής στην αισθητική που προτιμά τα πρακτικά εφέ, ο Νόλαν τους είπε ότι δεν επιτρεπόταν τα ψηφιακά εφέ.

Το πώς τελικά αναπαραστάθηκε η ατομική έκρηξη για τις ανάγκες της ταινίας παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Ένα είναι σίγουρο, ότι αυτή η αποστολή θύμιζε το άκρως απόρρητο αγγλο-αμερικανικό πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων, το περίφημο Πρόγραμμα Μανχάταν.

Μερικές από τις τεχνικές που χρησιμοποίησε η ομάδα των εφέ για το θέαμα της πυρηνικής δοκιμής αξιοποιήθηκαν για τις σκηνές που εκφράζουν τον εσωτερικό κόσμο του Οπενχάιμερ. Για μια ακόμα φορά, ο Νόλαν επέβαλε τη χρήση πρακτικών εφέ και όχι ψηφιακών. «Θεωρητικά τα ψηφιακά εφέ είναι ο προφανής τρόπος, αλλά δεν θα μας έδιναν κάτι προσωπικό και μοναδικό για τον χαρακτήρα το Οπενχάιμερ» λέει ο Νόλαν. «Δημιουργήσαμε μία απίθανη βιβλιοθήκη από προσωπικές, τρομαχτικές και όμορφες εικόνες που αντιπροσωπεύουν τη διαδικασία σκέψης ενός ανθρώπου στην πρώτη γραμμή της μετάβασης από τη νευτώνια φυσική στην κβαντική. Ενός ανθρώπου που βλέπει την ύλη και την εκπληκτική δόνηση της ενέργειας που υπάρχει σε όλα τα πράγματα και πώς μπορεί να εξαπολυθεί και τι μπορεί να επιφέρει».

Η ταινία Oppenheimer για τη ζωή του «πατέρα» της ατομικής βόμβας J. Robert Oppenheimer κατέκτησε πολλά βραβεία μεταξύ των οποίων 5 Χρυσές Σφαίρες, τις περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη ταινία, συμπεριλαμβανομένης της Χρυσής Σφαίρας Καλύτερης Δραματικής Ταινίας, Καλύτερης Μουσικής: Λούντβιγκ Γκόρενσον. Οι Cillian Murphy και Robert Downey Jr. κατέκτησαν τις Χρυσές Σφαίρες Καλύτερου Α’ και Β’ Ανδρικού Ρόλου σε Δραματική Ταινία αντίστοιχα ενώ ο Christopher Nolan πήρε τη Χρυσή Σφαίρα Σκηνοθεσίας. 

Μεγάλος νικητής της 96ης τελετής απονομής των Όσκαρ, ήταν το «Οπενχάιμερ» του Κρίστοφερ Νόλαν. Η ταινία απέσπασε 7 αγαλματίδια στις μεγάλες κατηγορίες «Καλύτερης Ταινίας», «Α’ Ανδρικού Ρόλου» στον Κίλιαν Μέρφι, «Β ‘ Ανδρικού Ρόλου» στον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, «Σκηνοθεσίας», «Μοντάζ», «Φωτογραφίας», «Μουσικής». Μάλιστα, αυτό ήταν το πρώτο Όσκαρ στην καριέρα του Ντάουνι Τζούνιορ.

Γράφει ο George James

Πηγές:

- Η Αληθινή ιστορία του «Oppenheimer» | Όλα για τα αληθινά γεγονότα που ενέπνευσαν την ταινία του Christopher Nolan

- Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε πριν δείτε το Οπενχάιμερ

- "Oppenheimer": Πως ο Christopher Nolan έφτιαξε μια ατομική βόμβα

- Ο Christopher Nolan είπε στον Robert Downey Jr. ότι το "Oppenheimer" μπορεί να 'αναστήσει την φθίνουσα αξιοπιστία του'

- Ο Matt Damon μιλά για την εμπειρία του στο "Oppenheimer"

- Ο Christopher Nolan εξηγεί γιατί δεν ακούμε καλά τους διαλόγους του "Oppenheimer"

- Ο εγγονός του Oppenheimer ενάντια συγκεκριμένης σκηνής στη νέα βιογραφική ταινία του Christopher Nolan

- Οπενχάιμερ: Άγνωστες ιστορίες από τα backstage της ταινίας -Πώς ο Νόλαν έχτισε μια πόλη για τα γυρίσματα